N- og NA-átt fram í mars ?

Ég sat í gær svokallaðan föstudagsspáfund á Veðurstofunni þar sem verið var að greina nýjustu mánaðarspá evrópsku reiknimiðstöðvarinnar (ECMWF). Spár þessar er keyrðar 32 daga fram í tímann hvern fimmtudag.  Aðferðin er sú að gerðar eru rétt um 50 keyrslur þar sem upphafsástandi er hnikað lítillega í hverri þeirra.  Líkanið er ekki það sama og notað er við daglegu 10 daga spárnar, heldur er loftlíkan samkeyrt með haflíkani síðari hluta spátímans.

Hver hinna fjögurra vikna er aðgreind og "meðalveðrið" hverrar er þvingað inn í fyrirfram ákveðna einkennisgerð lofthringrásar við N-Atlantshaf og yfir Evrópu og þá miðað við 500 hPa þrýstiflötinn.  Þessar einkennisgerðir eru 6 og aðeins breytilegar eftir árstíðum.  Myndin sem hér fylgir er sýnishorn þessa fengið úr kynningarriti með þessum spám. Sjá má að þegar búið er að raða öllum keyrslunum inn í hvert þessara hólfa fæst líkindadreifing og byggt á henni má gera spár fyrir Ísland.  

Í þessum keyrslum eykst dreifingin á milli þessara hólfa eftir því sem á spátímann líður.  Fyrsta vikan er nokkuð einsleit, í annarri sjást oftast einhverjar meginlínur, stundum líka í þeirri þriðju, þá stendur valið kannski á milli tveggja meginstrauma.  Í þeirri fjórðu hins vegar sést oft nokkuð jöfn dreifing á milli allra hólfanna og spágetan því rokinn út í veður og vind ef svo má segja. 

Reynslan af þessum mánaðarspám er ágæt og oftast má hafa ágætt gagn af 2. vikunni (frá og með degi nr. 12) og oft gefur 3. vikan ágæta vísbendingu um helstu drætti tíðarfarsins.

Nú bregður svo við að nýjasta niðurstaðan af þessum toga er næsta einsleit.  Spáð er afar stöðugu veðurlagi, næstu  þrjár vikurnar og jafnvel í þeirri fjórðu héðan í frá (til 14. mars).  Nánast allar keyrslurnar hafna í því hólfi sem einkennist af fyrirstöðuhæð vestur af Íslandi og eindreginni braut lægða austur yfir Atlantshafið langt fyrir sunnan land eða inn yfir Frakkland, Portúgal og Spán.  Sjaldgæft er að sjá jafnmikinn stöðugleika og jafnlitla dreifingu og nú sést.  Reyndar er það svo að þegar þessi staða veðurkerfanna  kemur upp í raunveruleikanum á hún það til að vara svo vikum skiptir og einkennist af þrálátri hæð yfir Grænlandi. Einkum er það raunin á útmánuðum.

Túlkun þessarar spár fyrir okkur hér á Íslandi er nokkuð ljós og væri eftirfarandi:

Vika 1.  15. til 21. febrúar:  N og NA-átt ríkjandi, éljagangur norðan og austanlands, en lengst af bjart úrkomulaust að mestu sunnan- og suðvestanlands. Frost um land allt.

Vika 2.  22. til 28. febrúar:  Fremur þurr vindur af N og kalt í veðri á landinu.  Ekki tiltakanlegur éljagangur norðantil, þrátt fyrir vindáttina og úrkoma þar í eða undir meðallagi.  Mjög þurrt um sunnanvert landið.

Svipað veðurlag í megindráttum vikuna, þ.e. 1. - 7. mars í það skemmsta. 

Í N- Evrópu og á Bretlandseyjum verður þessu samfara einnig kuldatíð, en fádæma rigningarsamt um sunnanverða álfuna. Hiti síðan ofan meðallags vestantil á Grænlandi, Labrador og öðrum austurhéruðum Kanada.

Í stuttu máli má segja að þessari köldu og fremur þurru N-stöðu er klárlega spáð og líkönin hafa í það minnsta ekki enn getað reiknað okkur inn í næstu breytingar og vitanlega geta þær komið fyrr en þessi tiltekna spá gerir ráð fyrir.  

Athugasemdir

[Sigmundur Sigurgeirsson (IP-tala skráð) 13.2.2010 kl. 10:47]

Svalt

[Þorkell Guðbrands (IP-tala skráð) 13.2.2010 kl. 15:28]

Jamm. Öskudagur er n.k. miðvikudag, 17.2. Þá á að vera eindregin norðlæg átt með éljagangi. "Öskudagur á sér átján bræður" segir þjóðtrúin. Það er reyndar afskaplega algengt að veður leggist í þetta mynstur þegar kemur fram í maí og júní, finnst mér reynslan hafa kennt manni.

[Óskar Kristinsson. (IP-tala skráð) 14.2.2010 kl. 11:55]

Þetta minnir nokkuð á Tunglspána hans Jóns landpósts á Hólmavík. Spána setti hann fram í byrjun desember, hana má finna á slóðinni;

http://holmavik.123.is/blog/record/417632/