Snjókomutíð

Nú erum við að sjá talsverð umskipti í umhverfi veðurkerfanna næst landinu.  Þó erum við ekki að tala um þau stóru, þ.e. meginlægðabrautina eða Grænlandshæðina sjálfa, heldur þau sem eru á minni kvarða.

Undanfarna daga og reyndar vikur hefur ástand andrúmsloftsins nærri Íslandi einkennst af því að hér hefur lengst af ríkt niðurstreymi í miðlægum og efri hlutum lofthjúpsins.  Það leiðir almennt til úrkomulítillar veðráttu.  Eitt og eitt lægðardrag með svæðisbundnu uppstreymi hefur borist að Norðan- og austanverðu landinu og þá með snjókomu. Það á vil t.d. um það sem hefur verið að valda hríðinni á Vestfjörðum og Norðurlandi frá því í gærkvöldi og nótt.  Síðan skulum við ekki gleyma því að á meðan loftið er mun kaldara en yfirborð sjávar á sér stað uppstreymi í lægstu lögum og slíkt veldum "grunnum" éljum.  Þegar þau ber síðan inn yfir fjalllendið fyrir norðan nær að snjóa nokkuð t.d. í grennd við Akureyri.

Í dag  eru hins vegar breytingar í aðsigi, í stað niðurstreymis verður nú ríkjandi uppstreymi lofts nærri landinu í nokkra daga, ský myndast og úrkoma fellur, í þessu tilviki snjókoma.

Meðfylgjandi tunglmynd frá því kl 11 í morgun og fengin er af vef Veðurstofunnar sýnir okkur þrjú aðskilin úrkomukerfi.  Í fyrsta lagi má greina bakkann norðvestanlands, sem reyndar eyðist.  Í annan stað er heilmikill skýjaflóki yfir suðaustanverðu landinu og frá honum snjóar.  Að síðustu er greinilegur bakki í tengslum við smálægð hér suðvesturundan. 

Það sem gerist næstu klukkustundirnar er nokkurnveginn þetta: Kerfið yfir suðaustanverðu landinu berst til vesturs og dregur inn í sig leifarnar af því sem er fyrir norðan .  Um leið sogast norður angi af því sem er fyrir suðvestan eða öllu heldur veldur uppstreymi yfir sunnan- og suðvestanverðu landinu því að það þykknar nægjanlega í lofti á svæðinu þannig að úrkoma tekur að falla.  Rakinn er kominn úr sjónum suður og suðaustur af landinu.  Öll þessi þróun á sér stað án þess að raunverulegt hlýtt loft sé til staðar.  Vitanlega er loftið fyrir sunnan land heldur mildara, en varmi þess er kominn úr hafinu þar og umhverfið er allt kalt, enda hafði kalt loft áður borist langt til suðurs yfir Ísland. 

Kalt loft yfir heitari sjó eykur á uppstreymið og það er einmitt að gerast undan Suðurlandi, en straumarnir í háloftunum eru að verða þannig að þeir beinlínis valda uppstreymi á sama hátt og stundum koma þeir af stað niðurstreymi.  Lægðardrag eða lokuð lægðarmiðja í 500 hPa fletinum í um 5 km hæð kemur nú fram á veðurkortum hér skammt fyrir norðan land.  Hún er á suðurleið og saman með smákerfunum hér fyrir sunnan og suðaustan keyrist uppstreymi loftsins enn frekar. (Þ.e. svörtu línurnar á spákortinu hér til hliðar sýna hæð 500 hPa flatarins. Af Brunni VÍ og gildir kl. 12 á föstud., 26. feb.)

Því er óhætt að spá snjókomu eða éljum meira og minna á landinu á morgun og föstudag.  Ekki aðeins fyrir norðan og vestan.  Alls ekki er auðvelt að átta sig vel á því hvar ofankoman verður mest og samfelldust, en ágætis líkindi er til þess að það nái  kyngja niður snjónum staðbundið á Suðurlandi og jafnvel á Höfuðborgarsvæðinu, sérstaklega í nótt og framan af morgundeginum.  Þegar lítil kerfi vaxa saman i eitt stærra getur hæglega leikið vafi á því hvar kjarni þess ber niður. En vindáttin með þessu verður í það minnsta A-læg eða NA-stæð.

Spáð er köldu, þ.e. hiti áfram um eða undir frostmarki, það er helst að það bloti með ströndinni frá Þjórsárósum vestur fyrir Grindavík.

Athugasemdir

[Sigurður Þór Guðjónsson, 24.2.2010 kl. 17:23]

Úff!

[Ari (IP-tala skráð) 24.2.2010 kl. 18:12]

Segi það með þér Sigurður hehe. Maður var farinn að vona að maður slyppi alveg við snjóinn eftir tíðarfarið sem hefur verið og hækkandi sól núna. Maður hefur verið góðu vanur núna í vetur því úffar maður bara við þessi tíðindi. Hefði veturinn verið með snjó af og til hins vegar og slæmu veðri stundum hefði maður vanist því og ekkert kippt sér við næstu snjókomuspá ;)

[Arinbjörn Kúld, 24.2.2010 kl. 20:40]

Þið hafið gott af smá snjó sunnlengingar góðir

Kveðja að norðan.

[Arinbjörn Kúld, 24.2.2010 kl. 20:40]

Sunnlendingar átti það að vera.

[Þorkell Guðbrandsson (IP-tala skráð) 24.2.2010 kl. 20:50]

Hvað sem landshlutaríg viðkemur, þá hygg ég að gott verði að fá svolítinn snjókomukafla núna. Vatnsbúskap okkar veitir ekki af. Lítil úrkoma hefur víst verið í vetur og vetrarákoman er afskaplega mikilvæg bæði fyrir virkjanir og ekki síður fyrir vatnsveitur. Mér skilst að rekstraraðilar hinna ýmsu vatnsveitna, einkum um sunnan- og vestanvert landið, hafi verið orðnir áhyggjufullir út af lágri grunnvatnsstöðu. Ákoma á jöklana hefur líka verið með minna móti til þessa að manni er sagt.