Meira af "þrettándahvelli"

Vindáttin snerist til NA-áttar frá því að vera N og NNV-stæður í gærkvöldi og framan af nóttu.  Veðurspákortið hefur gildistíma kl. 12 í dag (7. jan) og sýnir okkur lægð 982 hPa suðaustur af landinu. (HIRLAM kort af Brunni VÍ)  NA-vindröstin yfir landinu er allmikil og rakta loft með snjókomu berst af hafi úr norðri og norðaustri.

Oftast nær þegar gerir NA-veður á líkan hátt og þetta veðurkort sýnir að þá berst lægðin úr suðvestri og það hvessir þegar hún fer hér hjá og þá sérstaklega þegar slíkar lægðir taka upp á því að hægja á ferð sinni suðaustur- eða austurundan. Þá ná skil hennar ná til landins með talsverðri úrkomu um tíma.  Á síðari árum hafa þannig oft á tíðum orðið blotar við þær aðstæður á láglendi langt vestur með norðurströndinni, jafnvel um hávetur.

Þessi lægð líkt og nokkrar aðrar á síðustu vikum eru annars eðlis.  Braut þeirra er úr hinni áttinni, koma úr norðri eða norðaustri og bera með sér mun kaldara loft og ekki endilega jafnmikla úrkomu þó allur gangur geti verið á því eins og gefur að skilja.  Hríðarkófið verður þó ekkert minna og jafnvel enn dimmara í frostinu þar sem fjúkið og skafrenningur tekur fyrir allt skyggni.

Ískalda loftið sem kemur úr norðri vestan við þessar lægðarbylgur er þess eðlis að þegar það berst yfir opið haf sýgur það í sig raka úr sjónum því meiri eftir því sem loftið er kaldara. Þessi þáttur bætir í úrkomuna og élin renna stundum saman í einn samfelldan bakka. 

Þessi gerð N- og NA-áttar með lægðum á suðurleið hefur verið næsta fátíður síðustu 10-15 árin þar til nú, en fyrri gerðin sem tengist fari lægða norðaustur um Atlantshaf allsráðandi. Á köldu árunum 1965 til um 1985 var suðurfar lægðanna eða bylgnanna tíðara og með því kaldari vetrarveðrátta. Ég hef þó engar handbærar talingar á þessu, byggir eingöngu á minni eigin tilfinningu.

Spurning hvort þetta sé tilfallandi nú þennan veturinn eða að vetrarveðráttan sé að skipta um ham. Þannig að veturinn 2010-2011 verði vetur straumhvarfa líkt og var 1964-1965  eða 1995-1996 ?   Tíminn verður að leiða í ljós hvort sú sé raunin. 

Athugasemdir

[Emil Hannes Valgeirsson, 8.1.2011 kl. 13:47]

Mér finnst þetta síðasta atriði í pistlinum athyglisvert. Hvort einhver meiriháttar hamskipti séu í gangi svipuð og áttu sér stað 1965 og 1995 kemur náttúrulega ekki í ljós fyrr en eftir nokkur ár og auðvitað getur þetta bara verið tilfallandi sérviska í veðrinu.

[Sigurður Þór Guðjónsson, 8.1.2011 kl. 15:01]

Var ekki háþrýstingur líka fyrirboði hafísáranna? Þessi straumhvörf voru ólik, annað byrjun á kulda, hitt byrjun á miklum hlýindum.  Hvað skyldi nú koma ef einhver straumhvörf verða? Varla til enn meiri hlýinda.

[Emil Hannes Valgeirsson, 8.1.2011 kl. 15:42]

Ég held að það sé varla innistæða fyrir meiri hlýnun við Ísland í bili. Hlýnun hér síðustu 20 ár er mun meiri en hægt er að búast við útfrá auknum gróðurhúsaáhrifum þannig að bakslag ætti alls ekki að vera útilokað.