Hálkuslysið skelfilega suður af Tromsö

Við fengum fréttir af mannskæðu umferðarslysi suður af Tromsö og varð sl. föstudag (7. jan).  Í hálku rann bíll yfir á rangan vegahelming í veg fyrir rútu og þrír aðrir bílar rákust saman í kjölfarið.  Alls létust 5 í þessu skelfilega umferðarslysi og 16 aðrir hlutu mismikla áverka. Hér má sjá nánari frásögn á mbl.is. Myndin hér til hliðar er frá umræddum stað þar sem slysið átti sér stað, (Nordlys/Ole Aasheim).

Veðurfar í Norður-Noregi er ekki ósvipað því og gerist hér að vetrarlagi. Það einkennist af umhleypingum og mikilli úrkomu.  Oftar er þó talsvert frost á þeim slóðum en hjá okkur, sérstaklega þegar komið er inn í landið frá strandhéruðunum.  Á föstudaginn þegar slysið átti sér stað var nokkurt frost eða um 20 stig og vegurinn var háll en þó ekki tiltakanlega miðað við það sem þarna gengur og gerist að sögn lögreglumanns sem rætt var við á vettvangi.

Vegurinn E8 suður af Tromsö í Lavangsdalen, er einn sá hættulegasti sem um getur í Noregi en allir þeir sem koma akandi úr suðri til Tromsö verða að aka um hann.  Frá árinu 2000 hafa allt í allt orðið 21 banaslys á þessari 70 km leið (sjá meðfylgjandi Googlekort, fengið af netsíðu Nordlys).  Vitanlega eru slysin ekki öll af völdum hálku.  Vegurinn E8 um "Dauðadalinn" sem norðmenn eru farnir að kalla Lavangsdalen er hefðbundinn af allri gerð eins og við þekkjum vegina hér á landi, s.s. á Kjalarnesi eða Suðurlandsvegur austan við Selfoss svo dæmi sé tekið.  Ein akrein í hvora átt og akstursstefnur ekki aðskyldar.  Á E8 er líka 90 km hámarkshraði líkt og hér á landi, en um veginn er talsvert mikli umferð, þó svo að ég hafi ekki rekist á neinar handbærar tölur í þeim efnum.

Þegar vegir eru hálir er alltaf til staðar hætta á því að ökutæki renni til, ýmist út af veginum eða yfir á hinn vegarhelminginn.  Hættan á slíku eykst vitanlega með hraða umferðar.  Það er vel þekkt að héla sem veldur hálku á vegum er minna  hál í talsverðu frosti en þegar er frostlítið.  Þegar frostið er hins vegar orðið meira en 8-10 stig þéttist loftrakinn á veginum í ríkara mæli sem flatar og viðnámsminni ísplötur (líkum þeirri hér t.v.) í stað stjarna í minna frosti sem hafa meira viðnám. Reglan er líka sú að hálka af völdum héluísingar verður einnig meiri eftir því sem umferðin eykst. Nokkuð þung umferð ásamt héluísingu í miklu frosti hefur sem sagt gert veginn hálli en ella af að líkum lætur.

Miklar umræður eiga sér nú stað í norskum fjölmiðlum um ástand umferðaröryggis í Norður-Noregi og á blaðamannafundi í gærmorgun sagði yfirlæknir slysadeildar sjúkrahússins í Tromsö yfirvöldum til syndanna. Gagnrýndi hann mjög það sleifarlag að ekki skuli enn vera búið að lagfæra veginn og aðskilja akstursstefnur með miðdeili.

Fram kemur að skatttekjur hins opinbera af bílum og sölu eldsneytis séu 60 milljarðar á ári í Noregi, en veghaldið, þ.m.t. nýbygging vega kostar um 20 milljarða.  Allar tölur í norskum krónum.  Stofnun sem sinnir hagrænum úttektum og rannsóknum á samgöngumálum (Transportökonimisk Institut) hefur reiknað út að kostnaður vegna allra umferðarslysa í Noregi sé þegar allt er talið um 28 miljarðar á ári.  Það kostar um 5-6 miljarðar króna að setja miðdeili og breikka þá vegakafla þar sem mest er um slys. Þeir kaflar eru um 500 talsins þar í landi.  Áætlað er að slík aðgerð mundi koma í veg fyrir 80-100 banaslys í umferðinni á ári í Noregi.  Séu þessar tölur settar í samhengi má segja að það að aðgreina akstursstefnur mundi borga sig á allt að þremur árum.

Án þess að ég viti það fyrir víst að þá þýðir aðgreining á akstursstefnum væntanlega veg sem í umræðunni hér á landi er kallaður 2+1 vegur.

 

 

 

Athugasemdir

[Birgir Þór Bragason, 9.1.2011 kl. 17:05]

Hörmulegt slys.

Aðskilnaður akstursstefna er tímælalust það sem þarf sem víðast. Líka á Íslandi. Það þarf ekki hálku til eins og sést berlega í slysatölum bæði á norðurlöndunum og Íslandi. Flest slysin eru þegar veðrið er best og bjart yfir. MIðdeilir fækkar þeim líka tilvikum þar sem ekið er útaf en það eru flest tilvikin. Einbíla og útaf. Oftast með hræðilegum afleiðingum.

Það þarf ekki 2+1 til, en það þarf að breikka vegina svo þeir lokist ekki þó einn bíll bili og þurfi að stoppa.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 10.1.2011 kl. 02:17]

Fólk á líka að aka hægar við þessar aðstæður. 90 km. hraðinn er miðaður við bestu aðstæður.

[Þorkell Guðbrandsson (IP-tala skráð) 10.1.2011 kl. 08:59]

Skrítnar hitasveiflurnar hér. Ég er með tvo mæla utan á húsinu, annar er sprittmælir og snýr í NNV, hitt er digitalmælir og snýr í ANA. Oftast ber þeim saman yfir veturinn, en auðvitað er ekkert að marka þá yfir sumarið, þegar sólar er farið að gæta. En hvað um það. Í gærkvöldi þegar ég skráði mína prívat veðurathugun var frostið tæp -13°C, klukkan fimm í morgun var næsta athugun og þá var frostið um -2,5°C, en núna um kl. 09:00 er það komið í -9°C Mælunum ber nokkuð saman um þetta.

[Einar Sveinbjörnsson, 10.1.2011 kl. 10:22]

Þorkell !

Vindurinn er ráðandi, getur verið að smá gola hafi verið þegar frostið var ekki nema -2,5°C, en annars hægvirði eða logn.  Sé í flugvallarathugun á Alexandersflugvelli (BIKR) að þá var frostið mælt 10 stig nú kl. 10 og vindur 7 hnútar eða rúmlega 3 m/s. Vindáttin sunnan. 

ESv