Þröskuldar

Blaðamaður af hinu ágæta blaði Bæjarins Besta hafði samband við mig vegna vegarins yfir Þröskulda frá Reykhólasveit yfir í Steingrímsfjörð. Vegurinn er hefur nú verið ófær frá á sunnudag og snjómokstur tilgangslítill á meðan ekki lægir. Áður en lagning þessa fjallvegar var ákveðin, en hann styttir leiðina verulega á Hólmavík og vestur í Djúp,  var komið fyrir tveimur vindmælum á Tröllatunguheiði.  Mælarnir voru settir nærri gamla veginum enn hann þótti ótækt að byggja upp varanlega, m.a. vegna þess hve hátt hann fer. Nýi vegurinn liggur nærri dalbotninum.

Vindmælingarnar á Tröllutunguheiði 1997-1999 gefa athyglisverða mynd af vindafarinu.  Samanburður veturinn 1998-1999 leiðir þannig í ljós á Tröllatunguheiði var vindur 15 m/s eða meiri í 15% mælingatímans á meðan Steingrímsfjarðarheiði hafði 10% og Holtavörðuheiði 9%.  Nú eiga menn kannski ekki að horfa blint á þessar tölur enda aðeins um einn vetur að ræða og hann meira að segja með slitróttar mælingar.  En hlutfallið á milli Trölltunguheiðar og hinna mælistöðvanna er verulegt og þó svo að vindur kunni að vera minni (þarf þó ekki að vera) neðar þar sem núverandi stöð er við veginn um Þröskulda.  Henni var komið fyrir árið 2009 og svo sem ekki tiltökumál að endurtaka samanburð við Steingrímsfjarðarheiði þaðan sem vindmælingar eru fyrirliggjandi frá 1995. 

Sérstakir áhugamenn geta nálgast skýrslu Veðurstofunnar um vindmælingar á Tröllatunguheiði hér. 

En upphaf þessa pistils átti nú að vera það sem BB hafði eftir mér um þennan nýjasta fjallveg okkar og fer það hér: 

Einar Sveinbjörnsson, veðurfræðingur, segir að aðalástæðan sé sú að vegurinn um Þröskulda liggur samsíða aðal óveðursáttinni sem er norðaustanáttin. „Þegar um er að ræða lausasnjó og vind samsíða akstursstefnu sjá ökumenn harla lítið, það fer allt í kóf fyrir framan bílinn,“ segir Einar.

„Hins vegar á vegum eins og Steingrímsfjarðarheiði þar sem NA-vindurinn kemur þvert á veginn á löngum köflum, verður skyggnið ekki eins slæmt og ökumenn sjá mun betur. Veglínan er nokkur veginn samsíða vindinum þegar hann er af norðaustan eins og nú er, nánast alla leiðina um Arnkötludal og Gautsdal. Í Gautsdal eru aðstæður jafnvel verri því um leið og skjól fæst þeim megin Þröskulda sest fönnin þar til í skafla.“

Aðspurður segist Einar ekki geta svarað um það hvort lega vegarins valdi því að hann sé ófær eins oft og raun ber vitni. „Það getur vel verið að aðstæður í landslaginu, þar sem Arnkötludalur og Gautsdalur koma saman efst á heiðinni, valdi svokölluðum trektaráhrifum sem gerir það að verkum að vindurinn magnast enn frekar efst uppi með tilheyrandi kófi þegar lausamjöll er í umhverfinu. Ég viðurkenni þó að ég hef ekki skoðað þetta neitt náið, en þar kemur m.a. inn á nákvæma veghönnum sem er ekki mín deild. Ég veit þó fyrir víst að það var tekið tillit til snjósöfnunar og vindafars við hönnun vegarins, en við breytum ekki landinu. Norðaustanáttin er aðal snjókomuáttin og helst að verði óveður við þau skilyrði. Erfitt er að koma veginum öðruvísi fyrir en hann liggur SV/NA og þar með eftir eða á móti vindinum með meira kófi og blindu en annars væri,“ segir Einar.

Jón Hörður Elíasson rekstrarstjóri Vegagerðarinnar á Hólmavík þekkir þetta vel.  Hann sagði við Bæjarins Besta í byrjun nóvember í fyrra:

"Erfitt að meta hvort vegurinn yfir Þröskulda sé meira ófær en upphaflega var gert ráð fyrir enda ekki mikil reynsla komin á hann.Þegar vindur er úr norðaustri, þá gerir mjög vont veður vestanmegin heiðarinnar eða fram í Gautsdal. Að mínu viti liggur vegurinn alltof lágt í landinu miðað aðstæður og það á stóran þátt í því að hve hratt hann teppist. Við hækkuðum hann á þeim stöðum þar sem við vissum að yrði snjóþungt og sums staðar um meira en einn metra, en það hefur greinilega ekki verið nóg og þyrfti að vera meira“