Fádæma hlýindi á landinu síðustu 8-10 dagana

Eftir kafla með ríkjandi NA-átt og kalsasamri haustverðráttu  þegar setti niður talsverðan snjó til fjalla, brá til betri tíðar 4. nóvember.  Síðan þá og sérstaklega síðustu 6 dægrin hefur hitafarið verið með fádæmum. Náði hámarki sl. mánudag og þriðjudag (7. og 8.) þegar hámarkshiti á landinu fór yfir 20 stig á Skjaldþingsstöðum á Vopnafirði.

Hlýjasti nóvembermánuður sem sögur fara af er frá 1945 á miðju (eða aðeins úthallandi) hlýskeiði 20. aldar. Þá mældist líka hæsti hiti þess mánaðar á veðurstöð, 6,7°C í Vík í Mýrdal.  Í nóvember 1945 var látlaus S-átt fyrstu þrjár vikurnar með einmuna hlýindum.  Síðan gerði stutt kuldakast áður en hlýnaði aftur í lokin.

Hitinn er enn mældur í Vík, en ég hef ekki aðgang enn sem komið er að þeim mælingum sem færðar eru í bók af veðurathugunarmanni.  Á Stórhöfða er meðalhitinn það sem af er mánaðar 6,5°C.  En ég tek reyndar eftir öðru og það er hitafarið í Skaftafelli.  Þar er þessa fyrstu 12 dagana meðalhitinn 7,2°C.  Aðstaæðaur þar eru kjörnar þegar SA-átt er jafnríkjandi og verið hefur.  Þá háttar þannig til að handan Öræfajökuls rignir mjög mikið og þegar loftið berst niður hlémegin í sannkölluðum hnúkaþey nýtur Skaftafells gufunarvarmans sem losnar úr læðingi við uppstreumið og losun rakans með rigningunni áveðurs.  Þar er einmitt Kvísker, úrkomusamasta veðurstöð landsins.  Það sem af er mánaðar hafa mælst eitthvað nærri 350 mm á Kvískerjum. (Ekki nákvæm tala).  

Upp á síðkastið hefur hiti meira og minna verið 8 til 9 stig og þar yfir í Skaftafelli, jafnt á degi sem nóttu.

Maður hlýtur að velta fyrir sér hvort nýtt met hitameðaltals á veðurstöð sé í uppsiglingu ? Það ræðst vitanlega af veðráttu næstu tveggja vikna og rúmlega það.  Ljóst er að tíðan helst næstu daga og sennilega a.m.k. fram undi næstu helgi hið skemmsta og því er nokkur von enn a.m.k.  Þrátt fyrir hita í lofti og frostmarkshæð ofar fjalla að mestu er þó spáð heldur hægari vindi og minni úrkomu sunnantil á landinu svona heilt yfir en verið hefur.  Það hefur aftur í för með sér að hæglega getur kólnað við yfirborð og ekki síst í innsveitum.

Til að viðhalda nóvemberhlýindum þarf að berast stöðugt milt og rakt loft sunnan úr höfum og helst með nokkrum vindi.  Þannig losnar líka gufunarvarminn úr læðingi sem aftur heldur kvikasilfrinu hátt yfir frostmarkinu. 

Myndin er úr safni Jóns Inga Cæsarssonar og tekin 5. nóvember í Eyjafirði.

Athugasemdir

[Gunnar Th. Gunnarsson, 13.11.2011 kl. 12:31]

Nýblómstrandi morgunfrú á Reyðarfirði, sjá http://gthg.blog.is/blog/gthg/ 

[Torfi Stefánsson (IP-tala skráð) 13.11.2011 kl. 17:41]

Já, blessuð hitametin! Þau eru nú kannski ekki alveg eins sniðug og ætla mætti. Ég var að bardúsa við asparstiklinga í dag og sá ekki betur en að það væri að myndast nýtt brum á þá. Einnig eru sumir runnarnir orðnir grunsamlegir, meira að segja lágvaxnir birkirunnar.

Vonandi fer að kólna svo að náttúran fari ekki alveg á hvolf.

[Þorkell Guðbrands (IP-tala skráð) 13.11.2011 kl. 21:04]

Dettur í hug í framhaldi af orðum Torfa Stefánssonar að um mánaðamótin mars/apríl vorið 1963 var gróður einmitt að byrja að taka við sér eftir óvenjulegan hlýindakafla. Þá kom páskahret páskahretanna, ef svo mætti segja, þann. 9.4. Skall á eins og hendi væri veifað í þess orðs fyllstu merkingu, á Hólmavík, þar sem ég var staddur þá, lækkaði hitinn bara í hádeginu um 18 gráður á Celsíus, fór úr +7°C hita um klukkan hálf tólf í -11°C frost um klukkan 13:00 Það hafði miklar afleiðingar, skógræktarfólk minnist þessa sem hretsins þegar allar aspir á Suðurlandi drápust.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 13.11.2011 kl. 21:15]

Það var reyndar að hluta til misskilningur, þetta með aspirnar og hretið  '63.

Fæstar aspirnar dóu en flestar þeirra (allar á sumum svæðum) voru þó sem dauðar um sumarið og lang flestir garðeigendur söguðu þær niður þegar þeir horfðu á aspirnar lauflausar, sem um hávetur væri. Þeir sem ekki nenntu að saga lífvana trén, uppgötvuðu margir sumarið þar á eftir, að líf leyndist í þeim. Þau tré sem ekki voru söguð niður ´63 voru jafnvel nokkur ár að jafna sig að fullu.

[Sigurður Þór Guðjónsson, 13.11.2011 kl. 23:41]

Það er varla mikil hætta fyrir gróður á þessum árstíma þó hlýtt sé í nokkra daga. 

[Gunnar Th. Gunnarsson, 13.11.2011 kl. 23:50]

Það er mismunandi eftir tegundum. Sumar eru viðkvæmar fyrir haustkali en það er þá yfirleitt vegna þess að þær eru ekki búnar að klára sig af fyrir veturinn. Núna er eins og sumar plöntur séu að rumska á ný eftir stuttan en væran svefn.