Hálka á blettum

Nú í morgun tók ég eftir því að á sama tíma og hiti mældist 8 stig á Blönduósi við þjóðveg 1 voru aðeins vestar við veginn á Gauksmýri ekki nema 2 gráður.  Á fyrrnefnda staðnum blástur af SA, en við Gauksmýri eða í Línakradal eins og svæðið er oft nefnt var hægviðri.  Þar var frost við veg og líkast til hált svo fremi að vegurinn hafi verið blautur eða rakur (Vegagerðin sagði veginn lausan við hálkubletti á færðarkorti sínu !).  Á Blönduósi hins vegar eins langt frá þvi að vera hált og hugsast getur í þessum hita og blæstri.

Í gærkvöldi varð óhapp í svokallaðri Biskupsbrekku sunnan Holtavörðuheiðar.  Þar fór sjö manna fólksbíll margar veltur vegna hálku þó svo að vegurinn hafi virst vera þurr. Um svipað leyti var hiti um +3°C uppi á heiðinni og veghiti greinilega ofan frostmarks.  Ísingin hefur sennilega verið staðbundinn þar sem meira skjól var og kælingin því þar ákveðnari við yfirborð.

Það er tíðarfarið eins og nú sem er hvað varhugaverðast í þessu sambandi, milt veður og bleyta.  Þegar hins vegar léttir til á milli og vind hægir kólnar yfirborðið hratt á þessum árstíma skammdegisins, jafnvel þó mælar séu að sýna hita vel yfir frostmarki.  Það þarf eiginlega frekar að fylgjast með vindi og skýjafari heldur en að einblína á lofthitann. Veghitamælarnir þar sem þeir eru gefa góða vísbendingu þegar skyndilega dregur frá og hitahverf myndast næst jörðu.  En við sjáum það í gærkvöldi að veghitamælirinn efst á Holtavörðuheiði var ekki í neinu samræmi við aðstæður aðeins sunnar og neðar á heiðinni þar sem líkast við hefur verið alveg kyrrt og ráðrúm þar fyrir hraðari kólnum vegyfirborðsins.   

Athugasemdir

[Jón Ingi Björnsson (IP-tala skráð) 15.11.2011 kl. 19:51]

Sæll Einar

Ég var ökumaður á bifreiðinni sem valt og sem betur fer er enginn alvarlega slasaður.   Ég var búinn að fylgjast vel með hálku alla leiðina frá Akureyri.   Vegskildi rétt við Staðarskála  sýndi +4 gr. á Holtavörðuheiði, samkv. hitamæli í bílnum var hitinn +3 gr.  efst á heiðinni og vegurinn búinn að vera laus við alla hálku og þurr að hluta til.  Hálkann birtist bara allt í einu og því miður þegar við erum að koma inn í aflíðandi beygju.  Við slysstað var varla hægt að standa á veginum vegna hálku.   Getur verið að raki frá heiðinni hafi læðst inn á veginn og orsakað þessar aðstæður?  Ég er næstum allveg viss um að engin úrkoma var til staðar.  Maður sem kom á slystað var á norðurleið og hann lýsti þessu eins; "að vegurinn varð bara allt í einu flugháll"

kær kveðja Jón Ingi Björnsson

[Einar Sveinbjörnsson, 15.11.2011 kl. 21:55]

Sæll Jón og þakka innlitið.  Tek undir með þér að sem betur fer fór allt vel.  Rétt sem þú segir að hiti var vel yfir frostmarki á Holtavörðuheiði þegar þið fóruð yfir.  Ég varð mér úti um nánari lýsingu á aðstæðum og reyndin var sú að skammt ofan við Fornhvamm varð fyrst vart við ísingu og var hálka meira og minna upp undir brún Biskupsbrekkunnar eða skammt ofan beygjunnar sem þú talar um. Þetta er allangur kafli. Rétt er að ekki var úrkoma og ósennilega nokur viðbótarraki ofan af heiði sem veldur.  Það sem líklegast var þarna að verki, var að vegurinn var blautur á þessum slóðum og yfirborðið kólnaði einfaldlega niður fyrir frostmark í hægviðrinu og heiðríkjunni.  Norðar eða uppi á háheiðinni var dálítil gola.  Hún tryggir blöndun loftsins og kemur í veg fyrir kælinguna, en líka þurrkar hún upp veginn frekar en þar sem ekki hreyfir vind.   Annars var hringvegurinn í Húnaþingi ýmist þurr eða yfirborðið náði ekki að kólna nægjanlega (ský og/eða gola).  Þar var því laust við ísingu, nema við Hvammstangagatnamótin og í áttina að Gauksmýri (þar sem er veðurmælir).  Þar myndaðist ísing, en eftir að þið fóruð þar um.  Bílar sem voru á suðurleið í kjölfarið dönsuðu sumir þar og voru því enn frekar á varðbergi gagnvart mögulegum óvæntum hálkublettunum.

Ég segi stundum í þessu eftirliti mínu með Vegagerðinni að hvað varasamastar aðstæður eru einmitt í skammdeginu þegar síst skyldi í stilltu og stjörnubjörtu veðri.  Þá gildir nokkru að hafa vitneskju um þessa algengu ísingastaði og fara þar um með gát.   

ESv

[Jón Ingi (IP-tala skráð) 16.11.2011 kl. 11:14]

Takk fyrir þetta Einar.   Það hjálpar manni með andleguhliðina að fá það staðfest að óvæntar aðstæður hafi skapað hálkunna.  Ég er búinn að fara yfir þetta 1000 sinnum í huganum af hverju þetta kom svona á óvart.

kær kveðja Jón Ingi