Hlýr nóvember og í tengslum við háloftavinda

Hér á landi var nýliðinn nóvember með þeim hlýrri eða nálægt því að vera í um 10. sæti heilt yfir landið hvað hita varðar.  Það náðist þó svo að mjög svo hafi kólnað í lok mánaðarins. Greinargott yfirlit má nálgast hjá Veðurstofunni.

Í Noregi er hins vegar talað um hlýjasta nóvember þar í landi frá upphafi mælinga.  Engar vomur eru á Norðmönnum hvað það varðar. 111 ára met ! Fjölmörg hitamet stöðva féllu og við vitann á Svíneyju suður af Þrándheimi mældist hæsti meðalhiti nokkru sinni á stöð í nóvember eða 9,8 m/s.  Þetta er sérlega athyglisvert fyrir þær sakir hvað staðurinn er langt norður með ströndinni. Eldra metið átti vitinn á Líðandisnesi allra syðst í Noregi (eðlilegur staður fyrir mánaðarmet að vetrarlagi). 

Í Svíþjóð, sérstkalega norðantil í landinu var mánuðurinn einnig hlýrri en áður hefur sést.  Í þessu tíðarfari sást heldur varla snjór og jafnvel þótt farið væri hátt til fjalla.  Svipað var umhorfs hér hjá okkur fram undir þann 20.

En hvað olli ?  Hvers vegna var þett hlýtt hér við N-Atlantshaf á víðáttumklu svæði ?  Fyrst er það að telja að fyristöðuhæð var við lýði yfir N-Evrópu lungann úr mánuðinum. Hún kemur ekki síst fram á háloftakortum og hér á eftir fara fjögur slík til skýringa á því hvað var í raun frábrugðið.  Öll eru þau reiknuð út frá veðurgreiningagrunni NOAA.

Hæð 500 hPa flatarins að jafnaði í nóvember 2011. Mikill hryggur frá Evrópu og norður í Skandinavíu, en hálofta lægðardrag er fyrir vestan land.

 

 

 

 

 

Frávik hæðar 500 hPa flatarins í nóv 2011 frá meðaltali (1981-2000). Hér sést vel hvað fyrirstöðuhæðin var afbrigðileg miðað við meðaltalið yfir N-Evrópu og Skandinavíu.  Lægri staða suður af Grænlandi og Ísland lendir þarna nokkuð á milli. Framan af mánuðinum náði áhrifasvæði jákvæða fráviksins einnig yfir Ísland, en síðustu dagarnir (þeir köldu) telja vitanlega til jafns við aðra.

 

 

 

 

Frávik sunnanþáttar vindsins í 850 hPa fletinum í nóvember. Um er að ræða eingöngu sunnanþáttinn í um 1.300 til 1.400 metra hæð og horft fram hjá vestanþætti vindsins.  Við sjáum að sunnanþáttur er afbigðilega sterkur við Írland og Skotland (bláu svæðin eru minni S-átt, klárlega N-átt austast á kortinu).  Þetta þýðir að kröftugt aðstreymi lofts úr suðri var vestan við fyrirstöðuhæðina og mest á milli Íslands og Noregs. Segja má að þarna hafi verið viðvarandi færiband sem beindi suðlægu lofti til norðurs.  Nokkurs konar varmadæla  sem áhrif hafði frá Íslandi í vestri austur til Skandinavíu og langleiðina norður undir Svalbarða. 

Síðasta kortið sýnir frávik hita í 850 hPa fletinum í nóvember. Áhrifamáttur hins sterka S-þáttar kemur vel í ljós með sérlega háum hita í um 1.300 metra hæð yfir Skandinavíu.  Hiti þarna uppi er í ágætu samræmi (oftast) við mældan meðlahitann í 2 m hæð.   

Athugasemdir

[Sveinbjörn Steingrímsson (IP-tala skráð) 5.12.2011 kl. 15:19]

Sæll Einar.

Þakka  þér fyrir góða veður pistla. Helstu fréttir um Ísland hér í Noregi er ,,et lavtrykk ved Island‘‘ . Lægðirnar skella á vesturströnd Noregs  með tilheyrandi hvassviðri og úrkomu. Inni á fjörðunum er krafturinn búinn úr vindinum en úrkoman hellis yfir okkur svo slegið hefur öll met. Fer þessu ekki senn að linna.??

[Einar Sveinbjörnsson, 5.12.2011 kl. 20:49]

Sæll Sveinbjörn !

Vesturströnd Noregs er ekki vinalegasti staður í heimi á haustin og fram á vetur.  Sífelld SV-átt með úrkomu og hún nánast daglega.  Nú er sú staða uppi að færiband lægðanna liggur talsvert langt fyrir sunnan Ísland og áfram til norðausturs. Á meðan svo er verður þetta ein lægð á dag eða svo.  En vestanvindurinn virðist vera að færast sunnar á slóðum Skandinavíu og lægðirnar þar með.  Því gæti skánað á þínum slóðum og í stað SV-vindsins verður landvindur af A.  Þá kólnar óhjákvæmilega, sennilega um og upp úr næstu helgi. 

"Et lavtrykk ved Island" eru ýkjur. Lægðirnar með rigningunni eru fyrir sunnan landið. Á veðurkorti með Íslandi í jaðrinum virkar kannski eins og óveðurslægðirnar séu að koma héðan.  Ýmislegt má kenna okkur um en alls ekki þessa sendingar. Þær eru Amerískar þessar lægðir (kannski Grænlenskar, en Grænland er jú í N-Ameríku). Reyndu nú að fræða Norðmenn um þetta samhengi hlutanna !!

[Ari (IP-tala skráð) 6.12.2011 kl. 11:25]

Er nokkuð hægt að áætla í hvaða sæti nóv hefði lent hefði kuldakastið ekki komið í lokin?      p.s."9,8 m/s"?