Svalbarði og gervitunglagögn

Ég er nýkominn úr stuttri heimsókn frá Svalbarða, en þar er afar margt forvitilegt að skoða eins og allir vita.  Í ferðinni gafst mér kostur á að kynna mér starfsemi móttökustöðvarinnar SvalSat (Svalbard Satellite Station) sem staðsett er uppi á fjalli ofan Longyaerbyen á 78° norðlægrar breiddar.   Sú staðsetning gerir það að verkum að öll veðurtungl og önnur fjarkönnunartungl sem eru svokallaðir Pólarorbitar (sjá mynd) fara mjög nærri  Svalbarða og geta sent niður gögn í hverri umferð sem þau fara yfir norðurpólinn. 

Stöðinn hóf starfsemi sína 1997 og henni hefur vaxið mjög fiskur um hrygg þannig að nú er svo komið að gögn eru sótt í öll þau fjórtan tungl sem eru á sporbaug eftir lengarbaugum jarðar.  Öll þau gögn sem notuð eru hvað mest í gerðar tunglmyndar  fara þarna í gegn s.s. frá NASA, NOAA og EUMETSAT.  Í þessu felst ótrúlegt hagræði fyrir eigendur þessara tungla að geta á sama stað sótt gögnin í hverjum hring ef svo má segja.  Hagstæð lega Svalbarða þetta nærri Norðurpólnum hefur þarna mest að segja, en líka gríðarlega afkastamikill ljósleiðari sem lagður var árið 2003 eftir hafsbotninum frá Norður-Noregi til Longyaerbyen.  Hann tryggir það að á örskotsstundu eru gögn t.d.  EUMETSAT tunglanna kominn til Darmstadt í Þýskalandi þar sem vinnsla þeirra mynda fer fram.

Norska fyrirtækið Kongsberg Satellite Service sem rekur mótttökustöðina á Svalbarða hefur nú í hyggju að koma upp svipaðri stöð á Suðurskautslandinu og þá verður unnt að sækja gögn tunglanna  oftar  og enn nær rauntíma en  í dag.