Burðageta lagnaðaríss

Eðlilega vakti það mikla athygli þegar ísinn á grunnri Reykjavíkurtjörn brast undan þunga gæðinganna.  Margar myndvélar á lofti og atgangur við að ná hrossunum á þurrt.  Ísinn var of veikur, en sjálfur hef ég oft velt fyrir mér hve ís þurfi að vera þykkur til að halda t.d. fullorðnum manni.

Hinn mikli vatnagarpur, Sigurjón Rist fjallaði ásamt Guðmanni Ólafssyni bónda á Skálabrekku í Þingvallasveit, um burðarþol lagnaðaríss Náttúrufræðingnum árið 1986 (Ísar Þingvallavatns).  Þar segir að sé um ósprunginn og heilan ís að ræða, svokallaðan bláís, má taka ísþykktina (sm) í öðru veldi og margfalda með 15 til að finna burðarþolið.  Þannig á 5 sm þykkur ís að halda 375 kg, 10 sm ís 1.500 kg og 15 sm þykkur ís ber 3.375 kg.  Eftir að þykkt íssins nær 20 sm þarf að deila í útkomuna með tveimur eða þremur.  Hér er um að ræða bestu skilyrði, jafnan og ósprunginn ís sem myndast hefur í stillu.  Oftar er hann sprunginn og ójafn  sem dregur mjög úr burðarþolinu.

Reynslan er sú, segja Sigurjón og Guðmann að; 

• 5 sm ís ber a.m.k. 180 kg í kyrrstöðu.
  
• 10 sm ís 700 kg og
• 15 sm ís 1350 kg 

Á það ber að líta hvernig þunginn dreifist og hvort um er að ræða farartæki (eða hesta) sem er á ferð. 

Ís á vötnum nær að verður allt að 80 sm hér á landi.  Það á a.m.k. við um Þingvallavatn.  Á Þórisvatni var ætlað að taka á ís atriði í kvikmynd í mars 2007 (ef ég man þetta rétt).  Áður voru leiðangur sendur út af örkinni til mælinga á þykkt og ástandi íssins.  Hann reyndist þá vera 70-80 sm þykkur og öllu óhætt fyrir þung farartæki og búnað.  Á síðustu stundu var hins vegar hætt við og atriðið og það tekið annars staðar. 

Myndirnar eru fengnar af mbl.is og ljósm.Golli. 

Athugasemdir

[Sigurður Jónsson (IP-tala skráð) 4.2.2009 kl. 12:47]

Ein þumalputtaregla (frá Svalbarða) fyrir ís á fjörðum (sjó) er lágmark 5cm fyrir gangandi á skíðum og 15cm fyrir vélsleða....  

[Ljónsmakkinn (IP-tala skráð) 4.2.2009 kl. 13:41]

Það vill svo til að ég labbaði einmitt þvert yfir tjörnina á mánudaginn og mér leist ekki betur á ísinn en það að ég tók krókaleiðir þegar ég kom að vesturbakkanum, einmitt þar sem hrossin plömpuðu niður. Ég hefði aldrei þorað að fara með hross eða bíl út á tjörnina án þess að bora í hann fyrst.

Þess vegna er alveg príma að fá þessar upplýsingar um burðarþol íss. Þær þyrftu að vera aðgengilegar á opinberrum vef, t.d. hjá veðurstofunni. Svo er að sjálfsögðu ein þumalputtaregla sem allir ættu að þekkja að ísinn er að sjálfsögðu þynnstur næst bökkunum.

[Hörður Þórðarson, 4.2.2009 kl. 22:49]

Þetta er kannski ekki alveg svona einfalt. Getur verið að ís sem ber 2000 kg jeppa, sem er með dekk sem búið er að hleypa mestöllu loftinu úr, beri ekki hest? Það er ekki einungis þýngd hlutarins sem skiptir máli, heldur líka þýngd á flatareiningu...

1cm þykkur ís geti haldið hlut sem vegur mörghundruð tonn ef því er að skipta, svo fremi sem þýngdinni er dreyft á nógu stóran flöt.

[Jón Snæbjörnsson, 5.2.2009 kl. 09:59]

hann kemur að því líka Hörður

quote

Á það ber að líta hvernig þunginn dreifist og hvort um er að ræða farartæki (eða hesta) sem er á ferð. 

unquote

kv

[Eiríkur Jónsson (IP-tala skráð) 5.2.2009 kl. 12:35]

Í gamalli uppsláttabók verkfræðinga (Sænsku Bygg frá 1966) er tafla um "ísvegi", þar er viðmiðunin þessi:
2    tonna ökutæki þarf 20-25 cm ísþykkt
3    tonna ökutæki þarf 25-30 cm
4,5 tonna ökutæki þarf 30-40 cm
7,5 tonna ökutæki þarf 40-50 cm
12  tonna ökutæki þarf 50-60 cm
lægra gildið á við "karnis" og hærra gildið á við "karnis+stöpis"

Eiríkur Jónsson

[Hörður Þórðarson, 5.2.2009 kl. 19:19]

Takk Jón. Einar hefur allt á hreinu eins og venjulega.