Frostið upp og niður

Þeir eru margir sem fylgjast glöggt með hreyfingu hitamælanna.  Ekki síst þeir sem eru á ferðinni og geta séð í bílum sínum hvernig hitinn breytist þegar t.a.m. er farið um fjallveg.

 

Fékk eftirfarandi bréf frá Helga Baldvinssyni í Reykjavík:

 

"Þriðjudagskvöldið 3. feb, um kl. 20, ók ég upp í Bláfjöll og til baka til að ná í skíðafólk. Þegar ég lagði af stað úr Reykjavík sýndi hitamælir bílsins um -6°C. Hitastig lækkaði eftir því sem ég nálgaðist Sandskeið og var lægst á leggnum þvert á flugbrautina á Sandskeiði, -12°C. Þegar lagt var á brattann upp að Bláfjöllum fór hitastig hins vegar að hækka og gerðist það mjög ört og við Bláfjallaskála voru ekki nema -3°C. Mér fannst þetta mjög furðulegt og fylgdist betur með þessu á leiðinni til baka og það var sama sagan, niður brekkurnar sýndi mælirinn smám saman lægra hitastig, -4....-5...-6....og við Sandskeið var aftur komið -12°C.

Ég get ekki útskýrt þetta sem áhrif frá vélarhita bílsins.... eða hvað? Þá hefði ég ekki séð lækkun frá Reykjavík að Sandskeiði.
Ég tek fram að ég tek aldrei mark á hitamælum bíla í kyrrstöðu."

 

Sandskeið er einn þessara þekktu kuldapolla sem fólk talar nokkuð um.  Það hallar að Sandskeiði úr flestum áttum, enda skilst mér að flugvöllurinn standi á gömlum vatnsbotni stöðuvatns.  Kalda loftið, sem er jafnframt þungt, hegðar sér svipað og vatn sem rennur undan hallanum.  Sandskeið dregur þannig til sín kaldasta loftið sem kólnar síðan áfram í lægstu lögum sé stillt í lofti.  Slíkar aðstæður voru einmitt til staðar sl. þriðjudagkvöld.  Mælir Vegagerðarinnar sem kallast Sandskeið er þannig staðsettur að hann nær ekki sömu aðstæðum og eru í "pollinum".  Veðurmælirinn stendur nokkru norðan þjóðvegar og þar uppi í slakkanum þar sem er ekki eins lygnt við þessi skilyrði.  Engu að síður var þar um -8°C um þetta leyti, en  gola af austri.  

 

Ástæðan fyrir minnkandi frosti eftir því sem ofar kom og nær Bláfjöllum er einföld.  Vindur var nægur til að hræra dálítið í lægstu loftlögum sem fyrir vikið náðu ekki að kólna á líkan hátt og við Sandskeið. 8-9 m/s voru við Bláfjallaskála af norðaustri þarna um kvöldið. 

 

Það kallast hitahvarf þegar hitinn hækkar með hæð í stað þess að lækka eins og venja er.  Hitahvarf við jörð er einmitt fylgifiskur froststillu á veturna. Ef jörð er að auki snævi þakin geislar yfirborð jarðar enn frekar varma.  Hitahvarfið verður þá skarpara og kuldinn (á tánum) enn bitrari. 

 

Hann kallar sig SigHolm ljósmyndarinn sem tók vetrarmyndina við Sandskeið og hin er fengin af náttúrufræðivef Arnar Óskarssonar framhaldsskólakennara.

 

 

Athugasemdir

[Ari (IP-tala skráð) 5.2.2009 kl. 23:32]

er það þannig annars að kalt loft leki frá Langjökli og svæðinu í kring niðrá Þingvöll og nái svo jafnvel að einhverju leyti til höfuðborgarsvæðisins eða er það einhver misskilningur.

[Einar Sveinbjörnsson, 6.2.2009 kl. 00:02]

Loftið leitar vissulega frá svæðinu sunnan Langjökuls niður í Þingvalladældina, en ekki þaðan í vestur í átt til Höfuðborgarsvæðisins.  Mosfellsheiðin lokar af.  Kalda loftið yfir Þingvallavatni flæðir frekar yfir útfallið og stíflu Efra Sogs áfram niður í Grafninginn.

ESv 

[Ari (IP-tala skráð) 6.2.2009 kl. 15:19]

Takk f. svarið