Appelsínugulur sandstormur í Ástralíu

Hann er ekkert nema hryllingur þessi sandstormur í Ástralíu sem við höfum fengið fréttir af dag.  Liturinn á þessu fína jarðefni er nokkuð sérstakur.  Það er rautt og þegar sólarljósið dreifist í mekkinum kemur fram líka þesi bjarti appelsínuguli litur.  Hins sérstaka rauðjörð er því einkennandi á þessum slóðum líkt og svo víða í sunnanverðri Afríku.

Á vef BBC mátti lesa í dag að svifryk hefði mælst í allra hæstu hæðum í Sydney.  Í Reykjavík þykir ástandið vera orðið verulega slæmt þegar magnið mælist 300-400 míkrógr. á rúmmetra lofts.  Í Sydney var ástandið svo slæmt í dag að mælt svifryk fór í 15.500 míkrógr. !, eða klárlega það mesta frá því fyrst var farið að mæla mengun reglubundið upp úr 1970.  Skyggnið var enda nánast ekki neitt og sjónarvottur sagðist ekki merkja útlínur hins fræga Óperuhúss fyrr en komið væri alveg upp að því.

Þessi sandstormur á sér tvenns konar orsakir.  Í fyrsta lagi eru veðurskilyrði óhagstæð, hvass og þurr vindur innan úr miðju landi og út yfir austurströndina.  Þetta er reyndar ekki fyrsti dagurinn með sandfoki, því MODIS gerði svipað tilvik, en ekki eins ákaft, að "mynd dagsins" fyrr í mánuðinum.  Kortið frá BBC sýnir helstu upptakasvæðin inn í miðri Ástralíu, sem mikið fýkur frá svæðum í grennd við stöðuvatnið Lake Eyre. Eins er sýnt hvert sandmökkinn leggur undan vindi. 

Nú er vetur svo að segja liðinn á suðurhveli jarðar og  ágúst var með afbrigðilegasta móti í Ástralíu ("most extraordinary month ").  Hitinn var 2,5°C yfir meðallagi heilt yfir í þessu víðfema landi.  Sums staðar, m.a. í Nýju Suður Wales var þetta hlýjasti ágúst frá upphafi mælinga.  Þessi hiti fór saman við mikla þurrka og því er ekki að sökum að spyrja nú þegar tekur að blása.  

Veðurfræðingar segja ástæðu helsta að um náttúrulega sveiflu sé að ræða sem líklega sé mögnuð upp af hlýnun af mannavöldum.

Sandfok með tilheyrandi landeyðingu er mikið vandamál í Ástralíu.  Heyrði nýlega viðtal í Útvarpinu við Andrés Arnalds hjá Landgræðslunni, þar sem hann lýsti því hvað félagsskapur í tengslum við heftingu jarðvegseyðingar væri öflugur og þátttaka almenn í Ástralíu.  Í raun gæti landbótastarf þeirra verið fyrirmynd annarra. 

Þessa dagana er hins vegar greinilega við ofurefli að etja og sárt að horfa á eftir þurri jörðinni fjúka á haf út.   

 

Athugasemdir

[Þorkell Guðbrands (IP-tala skráð) 23.9.2009 kl. 21:27]

Má maður vera svo frekur og spyrja Einar eða einhvern af þeim fróðu mönnum, sem iðulega kommenta hér á vef Einars um ástæður þess að rauði liturinn á jarðefnum er svo ríkjandi á þeim svæðum, þar sem berggrunnurinn er einna "elstur" á jörðunni, eins og t.d. í Ástralíu og víða í Afríku?

[Axel Þór Kolbeinsson, 24.9.2009 kl. 10:31]

Jarðvegurinn er ríkur af járnoxíði og því er liturinn rauðleitur.

Annars datt mér í hug myndir frá Mars þegar ég sá þessar myndir.

[Emil Hannes Valgeirsson, 24.9.2009 kl. 13:31]

Sæll. Ég fór á MODIS-síðuna og fann þessa mynd af sandstorminum: http://rapidfire.sci.gsfc.nasa.gov/realtime/single.php?T092660005