Jólatunglið og frostið framundan

Um miðjan dag í gær 16. des. kviknaði nýtt tungl í suð-suð-austri.  Jólatunglið nær fyllingu á gamlársdag og þá verður jafnframt minniháttar deildarmyrkvi á tungli.  

Það er gömul trú að sé tunglið vaxandi á jólum verði næsta ár gott.  Eins segja margir að áttin sú sem jólatunglið kvikni, verði ríkjandi vindátt á líftíma þess tungls.  Samkvæmt því ætti SSA-átt að vera ríkjandi.

Veðurklúbburinn í Dalbæ á Dalvík gaf út sína jóla- og desemberspá snemma eins og sjá má hér.

Hvergi hef ég hins vegar séð minnst á nokkra alþýðutrú í þá veru að með jólatungli skipti um ríkjandi veðráttu.  Ætla mætti hins vegar að sú væri raunin nú.  Í nótt fóru yfir sakleysisleg kuldaskil sem bundu enda á þessa sérlega mildu og stilltu daga á landinu. Vindur verður nú ákveðnari af norðan og svellkalt heimskautaloft kúrir nú við Grænland, reiðubúið að skella hér yfir okkur seint á morgun og á laugardag.

Grænlandshæðin er öflug og með þeim vetrarkuldum sem sagt hefur verið frá á meginlandi Evrópu og lítið lát er á alveg á næstunni má segja með réttu að heimskautaloft sé ráðandi við N-Atlandshafið. Reyndar frekar Síberíukulda af einhverju tagi sem hefur  náð tangarhaldi á meginlandinu allt vestur til Spánar. Eftir að mildi háþrýstingurinn sem hér var viðvarandi þar til í gær, koðnar niður yfir S-Grænlandi næstu daga, má segja að Atlantshafsloft með sínum þýðu hlákuvindum muni halda sig víðs fjarri eða lengst fyrir sunnan land.  Hefðbundinn lægðagangur verður suður undir Kanarí og herjar á N-Afríku og Miðjarðarhafið  um jólin !

Hér er ekki að sjá að nokkur raunhæfur möguleiki sé á blota a.m.k. til jóla og líklega lengur, þegar rýnt er í áreiðanlegustu tölvukeyrslurnar.  Það er nokkuð ljóst að NA- og N-átt verður hér ríkjandi vindátt með vaxandi tunglinu.   Auðvitað getur hlánað um tíma við S-ströndina við þessi skilyrði þá vegna sjávarhitans suðurundan, þó svo að loftið sé í grunnin svalt.  En slíkt telst ekki með í þessu samhengi. 

Fróðlegt verður síðan að sjá hvenær tíðin breytist næst. Í hvaða tunglkvartil og eins hver einkennin verða þegar þessum næsta fyrirsjáanlega og einsleita veðurkafla lýkur.

Ljósm. Þórhallur Pálsson á Egilsstöðum er höfundur meðfylgjandi myndar, sem tekin var á aðfangadag 2007 á Úthéraði. Sjá fleiri myndir Þórhalls hér. 

Athugasemdir

[Ragnar Eiriksson (IP-tala skráð) 18.12.2009 kl. 00:17]

Það væri nú allt í lagi að það kólnaði aðeins svo haustlaukarnir hætti við að blómstra núna - þeir eru að byrja að gægjast upp!     Ég hef sennilega ekki sett þá nógu djúpt!     Það hefur annars aldrei komið snjór hér  í Skagafirði það sem af er vetri - aðeins gránað í rót.   

Eiga ekki vindar að blása mest úr þeirri átt sem tunglið kviknar?

Kveðja,

Ragnar

[Sigurður Þór Guðjónsson, 18.12.2009 kl. 03:09]

Því miður ætla að verða hörkur um jólin.

[Þorkell Guðbrands (IP-tala skráð) 18.12.2009 kl. 17:22]

Einn ágætur kunningi minn, sem er athugull á allt í náttúrunnar ríki segir, að frá haustjafndægrum til vorjafndægra blási vindar fremur á móti tunglkomu en með henni yfir sumartímann. Við Ragnar Eiríksson þekkjum þennan mann báðir! Reyndar segir þessi sami maður að veðurbreytingar verði fremur á fyrsta og seinasta hálfa tungli en við tunglkomu.

[Einar Sveinbjörnsson, 18.12.2009 kl. 20:58]

Þorkell !

Fróðlegt væri að fá frekari útlistun á þessu hjá kunningja þínum með ríkjandi vinda og tunglkomu og eins veðurbreytingarnar.  Íslenska "veðurarfleifðin" er æði merkileg og gaman væri að heyra nánar af þessum athugunum þess manns (sem væntanlega er Skagfirðingur ?).

ESv 

[Þorkell Guðbrands (IP-tala skráð) 19.12.2009 kl. 07:44]

Sæll Einar - Varðandi þennan tiltekna mann, þá vil ég helst ekki hafa meira eftir honum án leyfis. Tek hinsvegar undir það með þér að í þessum íslensku alþýðuvísindum er ansi oft reynsla kynslóðanna, og öll menntun er jú ekkert annað en uppsöfnuð reynsla ef grannt er skoðað. Auðvitað blandast þar inn í ýmis hindurvitni, manni er það ljóst og þá þarf að greina á milli. Páll Bergþórsson, kollegi þinn hefur eitthvað skoðað þessi mál og safnað upplýsingum að því mér skilst. Nú, svo má ekki gleyma því sem hann afi þinn, dr. Lúðvík, forðaði frá gleymsku í öndvegisriti sínu, Íslenskum sjávarháttum. En ég skal ræða við þennan mann, sem ég var með í huga og e.t.v. skrá eftir honum eitthvað ef hann leyfir.