2008 veršur 13. įriš ķ röš ofan mešallags

Frį EyrarbakkaEf litiš er til hitafarsins ķ Reykjavķk nś žegar lķtiš lifir enn af įrinu viršist ekkert geta breytt žvķ aš įriš veršur žaš 13. ķ samfelldri röš žeirra įra sem öll hafa veriš ofan mešallagsins 1961-1990. 

Hlżrra var ķ fyrra og eins 2006, en hvaš Reykjavķk varšar viršist 2008 ętla aš verša įžekkt įrinu 2005 ķ hitafari.  Nokkru hlżrra var sķšan 2004 og 2002 og mun heitara 2003, en žaš įr var meš žeim tveimur til žremur hlżjustu frį upphafi męlinga um land allt.

2008 er kaflaskiptara hvaš hitann įhręrir en flest undangengin įr.  Žannig hafa skipst į mjög hlżir mįnušir eins og t.a.m. maķ og jślķ og  ašrir kaldari s.s. eins og október sem var įberandi undir mešallagi.  Aš sama skapi var veturinn jan-mars heldur kaldari en nokkrir undanfarnir vetur og tķšarfariš kannski nęr mešalįstandi. 

Einhverjir geta sagt aš hér hafi markvert fariš kólnandi frį įrinu 2003 en žaš mį svo sem til sanns vegar fęra vilji menn draga lķnu frį žvķ įri.  Ég lķt hins vegar öšru vķsi  į mįliš og segi hiklaust aš mešalhitinn 2008 sżnir glögglega aš žetta įr sem brįšlega lżkur, sker sig meš engu móti śr ķ žvķ hlżja tķmabili sem hófst hér į landi įriš 1996.  Žašan af sķšur eru nein merki žess aš žessu merkilega skeiši kunni aš vera lokiš.  Žaš gerist žó į endanum eins og allar góšar sögur. 


Hvaš geršist ķ Poznan ?

cop14_1_1_700Ekki hefur fariš mikiš fyrir umręšu  um loftslagsrįšstefnu Sž. ķ Poznan ķ Póllandi en henni er nś nż lokiš.  Žjóšir heims reyna aš finna raunhęfar leišir til aš draga śr losun gróšurhśsalofttegunda og Poznanfundurinn einn lišurinn ķ žvķ ferli.

Eftir žvķ sem ég sé best eru  helstu nišurstöšur fundarins žessar:

 

1.

Verndun skóglendis.  Skógareyšing og breytt landnotkun ķ kjölfariš stendur fyrir um fimmtungi aukningar gróšurhśsalofttegunda. Mörg rķki m.a. Evrópusambandsregnhlķfin haf lagt įherslu į aš hefta megi frekari skógareyšingu, einkum regnskóga.  Engin nišurstaša nįšist ķ Poznan en mįl žokušust įfram. Einnig var fjallaš um gamalkunnugar tillögur žess efnis aš binding skóglendis komi inn ķ losunarbókhaldiš frį Kyoto, en Indverjar og Bandarķkjamenn eru mešal žeirra rķkja sem vilja aš tekiš verši tilliti til bęttrar umgengni ķ nytjaskógum og aukinnar bindingar žeirra.

2.

Žaš er löngu śtséš meš žaš aš stęrstu rķki heims nį ekki saman um skuldbindingar  hvers rķkis fyrir sig.  Žvķ hefur nįlgunin meiri fariš śt ķ einstakar losunargreinar eša geira. Geirar geta t.d. veriš samgöngur ķ loftiš, mįlmišnašur eša orkuframleišsla. Hugtakiš geiranįlgun hefur oršiš til ķ žessu sambandi.  Rķki žau sem stašfest hafa Kyoto skuldbindingarnar eru frekar tilbśnar ķ žessa geiranįlgun, en vanžróuš rķki tala gegn žeim hugmyndum og telja žęr hamlandi fyrir efnahagsžróun.

3.

Ķ Poznan komust menn nokkuš įfram ķ umręšum um žįtt föngunar koltvķsżrings og bindingu meš tęknilausnum.  Allar lausnir ķ žį veru eru hluti įętlunar sem gengur undir skammstöfuninni CDM (Clean Development Mechanism).  Įkvešiš var aš vinna įfram ķ žessum mikilvęgu mįlum ķ tękninefnd fram til nęstu rįšstefnu ķ Kaupmannahöfn į nęst įri.

4.

Hvaš tekur viš eftir aš Kyoto-skuldbindingunum lżkur ?  Rķkin sem skrifušu undir Kyoto og tóku į sig žęr skuldbindingar sem žar var kvešiš į um samdrįtt losunar hvers rķkis fyrir sig frį višmišunarįrinu 1990 velta nś vöngum yfir žvķ hvaš gerist eftir įriš 2012 segar fyrsta skuldbindingartķmabilinu lżkur. Žarna er į feršinn er djśpstęšur įgreiningur sem žokast lķtt įfram.  Stór hópur rķkja m.a. Bandarķkin og mörg vanžróušu rķkin vilja ekki skuldbindingar meš svipušu sniši og fólust ķ Kyoto og vonast til žess aš samkomulag nįist "um eitthvaš annaš" ķ Kaupmannahöfn. Žau rķki sem lengst vilja ganga óska framhalds į Kyoto skuldbindingum hvers rķkis eša rķkjahópa s.s. ES meš auknum sveigjanleika og įkvęšum žar aš lśtandi.

Įreišnlega er žessi listi lengri, en mér sżnist meš skjótri yfirferš žetta hafi veriš helstu mįlin ķ Pólandi. Hvort įvinningurinn aš žessu sinni hafi veriš meiri eša minni en į öšrum sambęrilegum alheimsrįšstefnum Sž. skal ósagt lįtiš.  Mikiš žarf žó enn til eigi aš takast aš draga verulega śr śtstreymi gróšurhusalofttegunda į heimsvķsu, žó svo aš einstök rķki eša geirar getir nįš miklum įrangri.  

Žórunn Sveinbjörnssdóttur umhverfisrįšherra vakti m.a. athygli ķ ręšu sinni į tillögu Ķslands um aš endurheimt votlendis verši višurkennd sem leiš til aš binda kolefni śr andrśmslofti. Framręst og skemmt votlendi vęri ķ dag uppspretta koltvķsżrings (CO2) , en hęgt vęri aš minnka losunina og jafnvel snśa henni viš og binda kolefni śr lofthjśpnum meš ašgeršum til aš endurheimta votlendi.


Kalt til landsins

is1_sized.jpg/Lįra StefįnsdóttirSnęvi žakiš landi hefur nįš aš kólna hressilega sķšasta sólarhringinn eš svo og nś er talsveršur gaddur vķša  um landiš.  Frostiš hefur mest oršiš eins og svo oft įšur ķ Möšrudal į Fjöllum, 24 stig*.  Viš Mżvatn var frostiš 17 stig ķ nótt og eins į Žingvöllum.  Loftiš yfir landinu er alls ekki sérlega kalt, en stillu og heišan himinn žarf til og snjóžekjan eykur enn frekar į hraša śtgeislunar yfirboršs.

Eins og stundum vil verša viš žessar ašstęšur, frystir ekki ķ sérstökum og afmörkušum landshluta.  Sį er Mżrdalur og undir Austur- Eyjafjöllum.  Žar var hitinn um +2°C ķ morgun. Įreišanlega upplifun aš aka frį Hellu žar sem frostiš er 10 stig og įfram austur žar sem stigiš er śt  ķ "velgjuna" t.d į Steinum eša viš Skóga. 

Ljósmynd: Lįra Stefįnsdóttir, sem tekiš hefur margar fallegar og listręnar vetrarmyndir einkum ķ Eyjafirši.

* Bagalegt aš hafa ekki lengur ašgang aš lįgmarkshita (skrį yfir lęgstu gildi)  į vefsķšu VĶ.  Žar meš fįst ekki upplżsingar af lįgmarki skeytastöšvanna s.s. eins og į Grķmsstöšum į Fjöllum en žar ef kuldinn oft hlišstęšur viš Möšrudal.


Vešrabrigši eystra

Mikiš hefur veriš fjallaš um óvešriš ķ gęr ķ fjölmišlum og vķšar.  Afar vel gekk aš spį vešrinu og sérstaklega stóšust tķmasetningar vel.  Vešurhęš var sambęrileg viš verstu vetravešrin vestantil į landinu  ķ fyrravetur s.s. 10. des., 30. des. og 8. feb.  Ašeins eitt kom mér į óvart og žaš var hve hvasst varš į Sušurlandsundirlendinu, en t.a.m. fór męldur 10 mķnśtna vindur ķ  25 m/s į Hellu.

Ég ętla ekki aš bęta frekar viš žvķ sem sagt hefur veriš, en dagurinn ķ dag er afar merkilegur eins og Įgśst Bjarnason bendir réttilega į.

12.des kl. 16/Belgingur.isNś um kl. 16 mįtti sjį afar skarpt lęgšardrag austast į landinu og mikil vešrabrigši į litlu svęši.  Žannig blés af ASA į Vatnsskarši eystra įšur en komiš er ofan ķ Borgarfjörš eystri af Héraši. Vindhraši žar 24 m/s og hiti rétt ofan viš 0°C.  Į Fjaršarheiši hins vegar žar sem fariš er frį Egilsstöšum yfir į Seyšisfjörš var vindįttin VSV 0g 8 m/s.  Frostiš var žar 3 stig.  Sjį mį į spįkorti fengiš frį Belgingi hvaš skilin er skörp į milli austan- og vestanįttarinnar.  Austan megin er hiti um 4°C viš sjįvarmįl og mikil rigning.  Handan žeirra žar sem V-įttin rķkir er hins vegar vęgt frost og mikil snjókoma.

Svo er aš reyna aš rżna ķ žaš į hvaša feršalagi žetta skarpa drag veršur nęstu klukkutķmanna !!   


NOAA 11. des. kl. 11:50

NOAA 11. des kl 11:50/Dundee

 

Žessi tunglmynd frį žvķ kl. 11:50 bżr yfir žó nokkrum žokka.  Skarpir dręttir og skżrar lķnur sušvestur af landinu !


Önnur lęgš og kemur illa upp aš okkur

Lęgšin śti į Atlantshafi sem dżpkar ört i dag og viršist enn skv. tölvureiknušum spįm ętla aš berast upp aš landinu žannig aš mišja hennar fari skammt fyrir vestan Reykjanes og Snęfellsnes.  Feršin į henni veršur mikil og hśn enn ķ vexti žegar hśn fer hér hjį.  Vestanlands veršur SA-įttin hvaš hvössust ķ kvöld um kl. 21 og Vešurstofan spįir vešurhęšinni allt aš 25 m/s. Mešfylgjandi kort sżnir vindaspį Belgings ķ 3km reiknineti žeirra, gildir kl.21 og byggš į greiningu kl.00.

11.des kl. 21/Belgingur.isAšdragandi žessarar lęgšar minnir um margt į ašra svipaša fyrir įri eša 14. des 2007 sem einnig var nśmer 2 ķ lęgšasyrpu.  Žį kom reyndar sjįlf lęgšarmišjan beint į Sušurland og verstur varš vešurhamurinn ķ S-įtt strax ķ kjölfar skilanna, en ekki į undan skilunum eins og nś veršur.

Žetta krappar lęgšir sem ekki eru miklar um sig og skjótast til noršurs skammt undan Reykjanesi er ętķš stórvarasamar.  Žeirrar geršar var einmitt fręg óvešurslęgš sem olli svonefndu "Engihjallavešri" 16. febrśar 1981.

Annars var bagalegt aš heyra žul Rįsar 1 lesa "gamla" vešurspį ķ vešurfregnum fyrir kl. 7 ķ morgun.  Einhver misskilningur įtti sér staš, en slķkt į vitanlega ekki aš geta komiš fyrir, sérstaklega nś žegar vešur eru vįlynd.  

 

 


Kröpp lęgš skżst hingaš noršur eftir

10.des kl.06 / Greining MetOfficeNś er ekki annaš aš sjį en aš tiltölulega sakleysisleg lęgš  sušsušvestur ķ hafi (sjį kort frį kl. 06 ķ morgun) muni hreyfast hratt til noršurs ķ įttina til landsins um leiš og hśn dżpkar talsvert.  Hagfelld skilyrši eru  žessa dagana til örrar dżpkunar lęgša į Atlantshafinu og eins er til stašar sterk vindröst ķ hįloftunum sem ber lęgšina hratt yfir.

Žvķ er allt śtlit fyrir aš lęgšarmišjan verši skammt śti af Reykjanesi um kl. 18 og viš utanvert Snęfellsnes kl. 21, sbr. spįkort HIRLAM sem fengiš er af Brunni Vešurstofu Ķslands.  Gera veršur rįš fyrir SA-stormi um allt landiš vestanvert į mešan lęgšin fer hjį.  Vindhvišuįstand (35-40 m/s) undir Hafnarfjalli og į utanveršu Kjalarnesi svona frį žvķ um kl. 17 til kl. 23 aš telja. Aš sama skapi į noršanveršu Snęfellsnesi en örlķtiš sķšar ķ tķma. Lęgšin fęrir okkur lķka mikiš śrhelli sušvestan- og vestanlands ofan į žį rigningu sem veriš hefur į žessum slóšum frį žvķ ķ gęrkvöldi. Noršanlands og austan mun blįsa nokkuš hressilega sums stašar seint ķ kvöld, śrkoma mun minni, en įfram žķša.   

hirlam_urkoma_2008121006_12

 

 

Ķ nótt gerir sķšan snarpa V-įtt og kólnar, él eša snjókoma į morgun įšur en nęsta lęgš gerir vart viš sig, en hśn er allrar athygli verš svo ekki sé meira sagt ķ bili a.m.k.  


Fyrir augaš

Žessi NOAA-mynd er frį žvķ ķ dag (8.des)  kl. 11:20.  Samskilin mynda nęr hringlaga snśš umhverfis um 965 hPa lęgšarmišjuna.  Hrein form eins og žessi eru frekar sjaldséš, en žó ekki einsdęmi. Įlķka snśš, en meš tveimur heilum hringjum mįtti sjį sušur af Ķslandi ķ maķ į žessum įri.

NOAA 8.des 11:20

 


Svifrykiš: Athyglisverš nišurstaša žżskrar rannsóknar

trafficNišurstöšur rannsóknar sem nįši til fjögurra borga ķ sušvesturhluta Žżskalands er athyglisverš.  Umferšarstżring eša takmörkun umferšar ķ borgunum fjórum hefur hefur lķtil įhrif į magn svifryks eša PM10.  Hins vegar eru žaš vešurfarslegir žęttir sem eru mest rįšandi žegar kemur aš hįum gildum svifryksins hverju sinni.

Ķ raun į žetta ekki aš koma į óvart, hér į landi, ž.e. į höfušborgarsvęšinu veršur svifryk sjaldnast til vandręša nema žegar nokkrir vešuržęttir leggjast saman.  Žaš vantar hins vegar  į aš hér séu bornir séu saman svifrykstoppar ķ sambęrilegu vešurlagi, annan aš morgni segjum mįnudags, en hinn į sunnudegi žegar umferšin er lķtil.

Žaš er Jutta Rost frį vešurfręšideild hįskólans ķ Freiburg sem fyrir žessari žżsku rannsókn og birt er ķ Inernational Journal of Environment and Pollution. Greining gagnanna frį borgunum fjórum leiddi žaš žaš ķ ljós aš žeir žęttir sem voru mest rįšandi um styrk toppa svifryksins voru annars vegar śrkoma eša öllu heldur lengd tķmabils žurrks (götur ekki blautar) og sķšan hversu djśpt hitahvarfiš viš jöršu vęri eša žaš loftlag sem takmarkar lóšrétta blöndun viš eftir loftlög.  Skošašir voru fjölmargir vešurfarslegir žęttir og umferšaržunginn jafnframt męldur ķ bak og fyrir.

Ķ mišri Evrópu getur hitahvarf viš jörš oršiš afar stöšugt og langvarandi žegar engir vindar blįsa svo dögum eša viku skiptir.  Dżpt žess getur žį numiš 200-300 m. eša meira og öll mengun sem sleppt er śt ķ andrśmsloftiš safnast žį upp viš kalt yfirboršiš į mešan hlżrra loft flżtur ofan į.  Oft žarf hressilegar lęgšir til aš hręra upp ķ sollinum, nś eša žį aš sólin tekur til viš aš verma yfirboršiš ef langt er lišiš į vetur.   

Sušur ķ Evrópu eru žaš ekki nagladekk sem eru völd aš smįgeršum ögnum ķ andrśmslofti, heldur mestmegnis sót frį bķlvélum og sķšan alls kyns agnir frį išnaši og annarri mannlegri starfssemi s.s. framkvęmdum af öllu mögulegu tagi.

Rannsókn žeirra Žjóšverjanna er įlitin nżtast įgętlega ķ gerš reiknilķkana til aš spį hįum gildum mengunar af stęršinni PM10, svo vara megi fólk meš öndunarfęrasjśkdóm viš ķ tķma.  


Fellibyljatķšin meš lķflegra móti žetta haustiš į Atlantshafinu

Hurricane_HannaBśiš er aš setja punktinn aftan viš fellibyljatķšina ķ Atlantshafi, en opinberlega lķkur henni 30. nóvember.  Samkvęmt skilgreiningu og talningu NOAA uršu hitabeltisstormarnir 16 talsins sem öšlušust žann styrk aš hljóta nafn.  8 žeirra nįšu styrk fellibyls og af žeim 5 sem voru įlitnir meirihįttar fellibyljir aš styrkleika 3 eša hęrra į Saffir-Simpsons kvaršanum.  Žetta voru Bertha og Dolly og sķšan Gustav, Hanna (nįši vart landi) og Ike sem komu ķ röš og ollu marghįttušu tjóni į um tķu daga tķmabili seint ķ įgśst og fyrst ķ september.

Bertha varš žess heišurs ašnjótandi aš verš langlķfasti jślķ-fellibylur frį upphafi skrįninga.  Bertha hélt śt ķ 17 daga og leifar hennar nįšu meira aš segja hingaš um sķšir.  Eitthvert skilgreint afkvęmi eša "horn" frį Ike nįši lķka hingaš til lands og įtti žįtt ķ a.m.k. ķ mikilli śrkomu.

Vķsindamenn viš NOAA įlķta aš skżringar į lķflegu tķmabili séu tvķžęttar.  Ķ fyrsta lagi sveiflast virkni Atlantshafsfellibylja meš meš nokkurra įratugasveiflu sem ekki er aš fullu žekkt.  Ķ žaš minnsta hófst uppsveifla um 1995 og stendur hśn enn.  Ķ öšru lagi var yfirboršshiti Atlantshafsins noršan mišbaugs hęrri en venja er til, sem nam um 1/2 grįšu žęr vikur sem fellibyljirnir uršu hvaš kröftugastir.

Žetta haustiš veršur lengi ķ minni haft į Haķtķ og Kśbu žar sem tjóniš varš verulegt, en Bandarķkin, Mexķkó og Miš-Amerķkurķkin sluppu mun betur aš žessu sinni. 


« Fyrri sķša | Nęsta sķša »

Höfundur

Einar Sveinbjörnsson
Einar Sveinbjörnsson
Veðurfræðingur og veðurdellukall. Á þessari síðu verður aðeins fjallað um veður frá ýmsum sjónarhornum.

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (10.7.): 14
  • Sl. sólarhring: 24
  • Sl. viku: 57
  • Frį upphafi: 1790887

Annaš

  • Innlit ķ dag: 13
  • Innlit sl. viku: 50
  • Gestir ķ dag: 12
  • IP-tölur ķ dag: 12

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband