Helstu veðurminni ársins 2012

Hvað var markverðast í veðrinu og tíðarfari ársins 2012 ?

Hér fara á eftir helstu veðurminni ársins 2012 að mínu mati.  Ítarefni um tíðarfarið (bráðabirgðayfirlit) má lesa í pistli hjá Veðurstofunni hér. 

Í þættinum; Samfélagið í nærmynd, á dagskrá rásar 1 í dag er viðtal við mig um sama efni.  Það er upptekið frá því fyrir jól af því að ég sjálfur er ekki á landinu.  Þar vantar því vitanlega að geta um síðustu og afar viðburðaríka daga ársins. 

 

Mikil snjóþyngsli sunnan og vestanlands í janúar

Í Reykjavík var mesti snjór í janúar sem komið hefur í einstökum vetrarmánuði frá því í febrúar 2000.  Snjóþungt og erfiðar samgöngur voru einkum sunnan- og vestanlands. Aðalleiðir lokiðust ítrekað vegna snjóþyngsla og slíkt hefur ekki gerst t.d. á Hellisheiði frá því 1989.

 

Úrkomusamur vetur og met 

Mánaðarúrkoma í Vestmannaeyjum mældist  mjög mikil í janúar eða 314 mm (Stórhöfði). Er það mánaðarmet frá upphafi mælinga 1921.  Mjög úrkomusamt var fyrstu þrjá mánuði ársins, sérstaklega sunnan- og vestanlands.  Í Reykjavík komu aðeins 4 þurrir dagar í febrúar og mars.

 

20,5°C þann 29. mars

Í miklum hlýindum samfara V-átt var sett hitamet marsmánaðar á veðurstöð.  20,5°C á Kvískerjum 29. mars er langhæsti hiti sem mæst hefur í mars.  Fyrra metið var 18,8°C.

 

Skörp straumhvörf með apríl

Það skipti alveg um tíðarfar í byrjun apríl á landinu og í stað  stormasamrar veðráttu með S- og V-áttum tók við hæglætistíð og með þurru veðri.  Ekki var einn einasti alvítur dagur á Akureyri og þá heldur ekki í Reykjavík. Víða á landinu var meðalhiti lægri í apríl en í mars og er slíkt fremur óvenjulegt.

 

Krossmessuhretið í maí

Um miðjan maí gerði vont N- og NV-hret með mikilli ofankomu austanlands.  Þannig mældist 30 sm snjódýpt í Neskaupstað að morgni 15. maí. Næturfrost þetta vorið voru þrálát, norðanlands langt fram í júní og háði gróðurframvindu.

 

Óvenjuþurrt framan af sumrinu – met í Stykkishólmi

Þurrkarnir frá því síðustu vikuna í maí og fram undir lok júlí þóttu sæta talsverðum tíðindum.  Úrkomuleysið háði grassprettu verulega og þó sennilega hvergi eins og á Norðurlandi eystra.  Í júní mældist úrkoma aðeins 0,6 mm í Stykkishólmi og aldri mælst svo lítil í þeim mánuði frá upphafi mælinga 1857.

 

Hitabylgjan austanlands í ágúst

Norðaustan- og austanlands gerði sjaldséða hitabylgju, a.m.k. í seinni tíð, dagana 7. til 11. ágúst.  Hæstur varð hitinn í 28.0°C á Eskifirði þann 9. og var það jafnframt hæsti hiti ársins.

 

Afar sólríkt sumar

Mjög sólríkt var meira og minna frá því í maí og fram í september. Samanlagðar sólskinsstundir hafa á þessum tímabili aldrei talist fleiri í 90 ára sögu sólskinsstundamælinga.  Það á bæði við um Akureyri og Reykjavík.  Fyrir mánuðina maí til ágúst  samsvara mælingar því að  til jafnaðar hafi sólin náð að skína yfir 8 klst. dag hvern í Reykjavík. 

 

Fjárfellisáhlaupið 9. til 11. september

Óvenjulega snjóa í norðankasti varð norðanlands þetta snemma haustsins dagana 9. til 11. september og fé grófst í fönn í stórum stíl.  Raflínur sliguðust undan ísingu og ollu víðtæku rafmagnsleysi og skemmdum.   September þótti fádæma úrkomusamur í Skagafirði og í Eyjafirði.

 

Stillt í október

Eftir skakviðrasaman september tók við sérlega hægviðrasamur október, sá stilltasti í áratugi.  Ríkjandi voru  N-áttir og hár loftþrýstingur meira og minna allan mánuðinn.  Hiti var víða  undir meðaltalinu 1961-1990, rétt eins og september.

 

Höfðatorgsbylurinn

Einkar slæmt og langvinnt norðanhret sem náði hámarki 2. nóvember með foktjóni.  Veðrið má kenna við nýlegt háhýsi við Höfðatorg í Reykjavík þar sem vindar feyktu fólki á ferli.

 

Ekki sést annar eins snjór norðanlands í nóvember

Óvenju snjóþungt var norðanlands í nóvember og muna menn ekki annað eins svo snemma vetrar.  Alhvítt var á Akureyri alla daga mánaðarins og er það nánast einsdæmi (líka 1969).  Eftir því var tekið að þrjár helgar í röð var illviðri og með ófærð og samgöngutruflunum norðanlands.

 

Sólarhringsúrkomumet í Reykjavík

Að morgni 29 desember kom í ljós að uppsöfnuð sólarhringsúrkoma í Reykjavík var 70,1 mm.  Hún féll til að byrja með sem snjór, síðan slydda og að endingu rigning að mestu í nánast logni. Þessi mikla úrkoma í Höfuðborginni kom nokkuð flatt upp á menn í aðdraganda NA-áhlaups um landið norðvestanvert.  Fyrra met var komið til ára sinna eða 56,7 mm frá 5. mars 1931.

 

NA-áhlaupið 29. til 30. des.

Mjög slæmt NA-áhlaup gerði um landið norðvestanvert og norðanlands, það versta í mörg ár.  Mjög mikil veðurhæð um og yfir 40 m/s á nokkrum stöðum s.s. á Blönduósi.  Mikið snjóaði, snjóflóð féllu, langvinnar ragmangstruflanir og talsverðar skemmdir urðu á raforkudreifikerfinu á Snæfellsnesi, í Dölum og á Vestfjörðum. Miklar samgöngutruflanir þar sem vegir lokuðust fram á nýárið. Þá urðu skemmdir á íbúðahúsum og útihúsum einna mestar í Reykhólasveit. Sem ber fór urðu ekki slys á fólki í illviðrinu.