Áhrif hafgolunnar á Hæli

Hæll í Gnúpverjahreppi er langt inn í landi og heyrir til uppsveita Suðurlands.  Engu að síður nær hafgolan þangað uppeftir  auðveldlega, jafnvel þó svo að nokkur NA-átt sé í lofti líkt og gerðist í gær.  Þegar lesin eru saman línurit vindstyrks, vindáttar og hita sést þetta glöggt.

 

Um morguninn er landvindur, áttin ANA-stæð, en þetta er hin ríkjandi vindátt á Hæli.  Hitinn hækkar ört í sterku sólskininu og er komin yfir 20 stig laust fyrir kl. 11 um morguninn.  Um kl. 11 verður vart hafgolu, vindáttin snýst eins og hendi sé veifað um nánast 180°og verður SV-læg.  Um leið lækkar hitastigið og fellur hægt og rólega það sem eftir lifir dagsins.  SV-áttin helst alveg fram yfir miðnætti, en er afar hæg undir það síðasta. Þá um lágnættið snýr vindur sér aftur, fer út fyrir til norðurs og endar í NA-átt líkt og sólarhring fyrr.

Á góðviðrisdögum getur hafgolan náð lengst upp á hálendið.  Það gerði hún reyndar ekki í gær, varð vart skömmu eftir hádegi í Þjórsárdalnum (Búrfell), en upp við Þórisvatn (Vatnsfell) var NA-áttin viðvarandi í allan gærdag.  

Athugasemdir

[Sigurjón, 13.7.2009 kl. 21:23]

Sæll Einar.

Ertu viss um að ANA-áttin sé ríkjandi á Hæli?  Ég nefnilega bjó þar í 17 ár og tók mjög oft veðrið.  Mig minnir endilega að SV-áttin hafi átt vinninginn, eða jafnvel SA-átt.  Hins vegar getur vel verið að manni finnist það bara í minningunni.  Ég man hins vegar stundum eftir svona sumardögum.  Ofsalega varð maður svekktur þegar tók að kólna aftur eftir hita morgunsins...

[Einar Sveinbjörnsson, 13.7.2009 kl. 22:33]

Ekki vil ég rengja veðurathugunarmanninn Sigurjón. Ekki gott að segja hvaða vindátt hafi vinninginn nema að hafa vindrós við höndina. Á Suðurlandi er A-átt af einhverju tagi algengust og í uppsveitum mótar landið þannig að A-áttin verður NA-stæð. Landvindur er í það minnsta mjög algengur í hæglætisveðri, ekki síst á haustin og veturna þegar kalt loftið "lekur" ofan af hálendi.

ESv

[Sigurjón, 14.7.2009 kl. 01:07]

Jamm.  Eins og ég sagði, get ég ekki svarið fyrir það.  Mér þykir ekki ólíklegt að maður muni fyrst og fremst eftir útsynningnum vegna úrkomu sem fylgdi honum oft, en austanáttin var yfirleitt þurrari.

Hitt er líka annað mál að þegar ég tók veðrið var engin vindrós við höndina og þurftum við að ákvarða vindáttina út frá kennileitum í landslaginu.  Er þetta orðin sjálfvirk stöð í dag, eða er búið að koma upp fullkomnari búnaði til veðurathugana þar núna?  Ég hef skömm að því að nefna að ég hef ekki komið oft heim að Hæli síðan við fluttum þaðan smáfjölskyldan...

[Sigurður Þór Guðjónsson, 14.7.2009 kl. 12:53]

Í riti Markúsar Á. Einarssonar ''Veðurfar á Íslandi'' er á bls. 113 mynd af vindrós fyrir Hæli fyrir árin 1965-1971, háfísárunum reyndar. Þar eru norðaustlægar áttir yfirgnæfandi. 

[Sigurjón, 14.7.2009 kl. 16:51]

Einmitt.  Ég tók veður á árunum 1992-2001, en hef engar niðurstöður nema minnið (sem er gloppótt), nema ég man að það var engin vindrós í minni tíð (frá 1985 til 2001).

[Pálmi Freyr Óskarsson, 14.7.2009 kl. 18:20]

Hægt að finna vindrós frá Hæli frá 1931-2000 hér í pdf-formi. Og svo það sama í html-formi hér.

[Sigurjón, 15.7.2009 kl. 00:13]

Ég hlýt að hafa misskilið hugtakið vindrós og tekið það sem orð yfir vindmæli sem sýnir vindátt.  Það er greinilegt á vindrós VÍ að ANA og NA áttir eru ríkjandi á Hæli.  Reyndar eru SV og SSV áttir líka algengar (og ríkjandi í minninu...)