Þrettándahvellurinn að taka á sig mynd

Hér gefur að líta tunglmynd frá því laust fyrir kl. 18 í dag (5. jan).  Djúpt norðaustur af Langanesi má sjá að lægð sú sem stefnir á landið er farin að taka á sig mynd.  Miðja lægðarinnar er þar sem svarti bletturinn er og vestan hans er "haus" hennar, skýjabreiða sem hefur öll einkenni uppstreymis hið efra og skarpur vesturjaðarinn gefur fyrirheit að þarna sé um alvörulægðamyndun að ræða.

Ég á samt erfitt með að flokka hana, þ.e. hvort hún telst vera hefðbundin í alla staði þar sem láréttur hitamunur loftmassa er aflagjafinn.  Hinn möguleikinn er sá að lægðin sé flokkuð sem heimskautalægð (e. polar low).  Tvennt styður þá tilgátu.  Annars vegar það að loftið þarna vestur af er sérlega kalt og hreinræktað heimskautaloft.  Það breiðir úr sér suður til Íslands og vestur til Grænlands.  Hitt atriðið er það að hálfgert auga líkt og í fellibyljum er að sjá í miðju hennar.  Heimskautalægðir eru að sumu leyti af svipuðum meiði og fellibylir, orkuuppsprettan er gufunarvarmi úr hafinu.  Augað í heimskautalægðum er þó sjaldnast alveg lokað.  

Á hitt ber þó að líta að lægðin verður engu að síður til á mörkum ólíkra loftmassa.  Vestur af Noregi er mun mildara, eða eigum við frekar að segja ekki alveg eins kalt loft.  Eiginlegt Atlantshafsloft sem leggur til raka og hita í hefðbundnum lægðum er ekki til staðar.

Kannski er það svo að Þrettándalægðin sem ég kýs að kalla svo sé á einhvern hátt blanda heimskautalægðar og venjulegrar lægðar.  Það er vel þekkt að þegar svo kalt loft eins og nú er á leið suður yfir opið haf norður  og norðaustur af Íslandi megi það ekki mæta minnsta votti af mildara lofti.  Slíkt sé ávísun á læti. 

Myndin er fengin frá tunglmyndastöðinni í Dundee

Athugasemdir

[Hörður Þórðarson, 6.1.2011 kl. 08:45]

Takk fyrir þetta, Einar. Frá mínum bæjardyrum séð er þetta alltsaman ótallegur pólar loftmassi. Samt er ég alveg sammála að þessu lægð virðist blanda því hún er miklu meiri um sig en hefðbundnar hemiskautalægðir. Það virðist ætla að fylgja þessu mikill hvellur eins og þú segir. Sumir ættu að halda sér fast.

[Einar Sveinbjörnsson, 6.1.2011 kl. 09:26]

Sæll Hörður !

Alltaf gott að fá álit gamalla samstarfsmanna, jafnvel þó þeir séu andfætlingar og staddir í sumri og sól 

ESv