Monsúnrigningarnar á Indlandi

Í ár létu monsúnrigningarnar í Indlandi og Bangladesh ekki bíða eftir sér eins og í fyrra þegar til vandræða horfði vegna þurka.  Nú berast þær fréttir að monsúnin hafi náð að fullu til Bangladesh annars vegar og Suður-Indlands og valdið þar nú þegar þvílíku úrhelli og flóðum jafnvel með manntjóni, en hins vegar hafi varla fallið dropi til jarðar í Norður-Indlandi svo þar horfir til vandræða með akuryrkju og annan landbúnað eftir viðvarandi þurrka í allan vetur.

Yfir vetrartímann er meginhluti Asíu mun kaldari en loftið yfir Indlandshafi, því er á Indlandi og nærliggjandi löndum Asíu ríkjandi þurr og svalur landvindur, án úrkomu svo mánuðum skiptir.  En þegar tekur að vora hitnar loftið yfir Asíu með þeirri afleiðingu að uppstreymi leiðir til þess að inn dregst rakt loft frá Indlandshafi og það tekur að rigna.  Sumarmonsúnin eða rigningartíminn stendur síðan látlaust fram í september eða október  Í venjulegu árferði fer að bera á monsúnvindinum í kring um 25. maí og til að byrja með er hann tvískiptur, önnur greinin fer yfir S-Indland og Sri Lanka, en hin frá Bengalflóa yfir Bangladesh og A-Indland.  Hreyfimyndin sem fylgir ágætri skýringu á þessu merkilega fyrirbæri á vef BBC  sýnir hvernig monsúninn breiðist út frá byrjun sumars fram á haust.

Við rætur Himalaja fjallgarðsins eykst uppstreymi loftsins til mikill muna og hið raka loft af Indlandhafi þéttist og gríðarleg úrkoma fellur til jarðar. Hvergi þó í meira mæli en í Cherrapunji í skammt norðan við landamæri Banglasesh (sjá kort) í héraðinu Meghalaya .  Á þessum stað sem er í 1290 m hæð yfir sjávarmáli mælist úrkoman að meðaltali hvorki meira en minna en 11.200 mm. Og það sem meira er hún fellur nær alfarið á meðan á monsúntímanum stendur.  Hér gefur að líta veðurfarsyfirlit yfir þennan merkilega stað sem fyrir löngu hefur verið skráður í heimsmetabækur sem og héraðið allt sökum rigninganna.  Á vefsíðu ætlaða ferðamönnum sem ég rakst á er staðurinn dásamaður, lítillega minnst á rigningunna en þess jafnframt látið getið að einkum rigndi á nóttunni og vætan setti ekki strik í plön ferðafólks að deginum !! Ætlast menn til þess að nokkur trúi þessum fagurgala ?.  Nýlega hefur annar staður í héraðinu, Mawsynram náð þeim vafasama heiðri að vera blautasti staður jarðar.

Nú bregður hins vegar svo við að á þessum úrkomusama stað hafa rigningarnar ekki farið í gang svo heitið geti. Rigna þarf um 2.700 mm í júní til að ná meðalúrkomunni í Cherrapunji.  Ég fæ ekki betur séð að síðustu vikuna hafi lítið rignt í magni talið og næstu vikuna er nánast enga úrkomu að sjá í spá Evrópsku reiknimiðstöðvarinnar (ECMWF) fyrir þennan tiltekna stað.  Svo er að sjá sem enn sem komið er hafi monsúnin aðallega náð til láglendisins, þ.e. óshólma og flæðilands Bangladesh, en ekki til hálendisins í norðri.   

Þegar þessar háu úrkomutölur eru skoðaðar er ágætt að hafa samanburð Hér á landin er mesta mælda ársúrkoman hér á landi á Kvískerjum í Öræfasveit, 3.200 mm að jafnaði og álitið að á Öræfajökli geti hún verið um 7.000 mm sem þykir gríðarlega mikið úrkomumagn í kaldtempruðu loftslagi. Algengast er hins vegar að úrkoman sé um 500-1000 mm á ári hér á landi en það dugar ágætlega fyrir gróðurinn og gott betur.