Hin loftkennda umræða Morgunblaðsins

Í Reykjavíkurbréfi Morgunblaðsins í morgun, sunnud. 13. des. er aðeins komið inn á loftslagsmálin.  Mogginn telur að ekki sé mjög um það deilt að loftslag hafi hlýnað nokkuð síðustu áratugi.  Og heldur ekki að um það sé deilt að alls ekki sé útilokað að mannanna verk geti þar haft óheillaáhrif eins og þar er sagt. 

Allt er þetta rétt og vel meint, en það er framhaldið í þessum skrifum líkar mér lítt og þar segir: "Sjálfir eigum við Íslendingar óljúgfróðar heimildir um að hitastig var mun hærra hér á landi og hagfelldara mannlífi eins og það var þá en nú er.  Vatnajökull var tvískipt smáíshella þá miðað við það sem síðar varð."

Þarna er vafalítið verið að vísa til landnámsaldar að þá hafi verið árgæska til lands og sjávar og jöklar varla verið til á þessum gósen árum.  Í fyrsta lagi eru einmitt engar heimildir til um það að þá hafi verið hærra hitastig en nú. Þá voru engar mælingar og allar ályktanir heldur hæpnar.   Ekki tel ég mig dómbæran um mannlífið en vafalaust þykir sumum í hillingum sínum það hafa verið betra á tímum Þangbrands og Auðar Djúpúðgu en það er nú. 

Á landnámsöld var hitastig vissulega hærra en var síðar þ.e.  á Litlu Ísöldinni, en enginn er kominn til með að segja að þá hafi verið eitthvað hlýrra en varð t.a.m. á hlýju árunum um og fyrir miðja 20. öldina.  Það eru einfaldlega ekki til neinar "óljúgfróðar" heimildir sem sýna fram á að um árið 1000 hafi verið hlýrra á Íslandi en nú er.  Vissulega voru jöklar þá minni en síðar varð, en við verðum að hafa hugfast að aðeins fyrir um 100 árum eða rúmlega það náðu jöklar á Íslandi hámarksstærð ef horft er til síðustu 8.000 til 10.000 ára.  Það er einfaldlega svo örstutt um liðið í stóra samhenginu.  Í því ljósi skiptir ekki máli hvort  Vatnajökull var tvískipt smáíshella eða samfelldur jökull við landnám.  Aðalatriðið er það að á síðustu 3.000 árum eða svo hefur jökullinn verið að stækka í hægt og bítandi vegna kólnandi veðurfars, þar til um 1890, þegar hann náði sinni mestu stærð.  Síðan þá hefur hann verið að rýrna, sem og flestir aðrir jöklar landsins. 

Stækkun jöklanna hélst í hendur við minni jarðnánd, þ.e. minnkandi sólgeislun á sumri, sem að óbreyttu hefði leitt til þess að nýtt jökulskeið væri innan seilingar jarðasögunnar, þ.e innan 2.000 ára eða svo. Allt eru þetta vel þekktar náttúrulegar sveiflur. 

Mogginn á ekki að fella dóma og kalla umræðuna "loftkennda" þegar blaðið sjálft eða í það minnsta sá sem fenginn er til þess að skrifa þessa ritstjórnargrein hefur ekki fyrir því að afla upplýsinga um orsakir og ástæður sveiflna í veðurfari og veðurfarssögunni og kallar sínar "óljúgfróðu" heimildir sannleik. Með því er Morgunblaðið vísvitandi að reyna að villa um fyrir fólki fyrir einhvern málstað sem mér er óskiljanlegur. Blaðið fellur því í sömu gryfju og RÚV á stundum,  þegar Fréttastofan hellir yfir okkur fréttum í þá veru að heimsendir sé allt að því í nánd vegna loftslagsbreytinga.  Ekki er það hætishótinu skárra !

 

 

Athugasemdir

[Þórhallur Heimisson (IP-tala skráð) 13.12.2009 kl. 23:09]

Þakka þér- ég varð einmitt hissa þegar ég las þetta Rykjavíkurbréf - þetta var í þeim sama stíl og öll umræðan hefur verið - "loftkenndum" draumórastíl.

En hvað segir þú um þessi loftslagsmál öll?  Erum við áleið inn í Harmageddon hlýnunar af mannavöldum? Eða eru þetta aðeins náttúrulegar sveiflur?

Hverjum skal trúa? 

[Sigurður Þór Guðjónsson, 14.12.2009 kl. 02:57]

Helgi Björnsson skrifar í Jöklum á Íslandi að það séu ein 20 þúsund ár í næsta jökulskeið sem muni ná hámarki eftir 60 þúsund ár. Hann gerir ágæta grein fyrir þessum sveiflum öllum.

[Þorkell Guðbrands (IP-tala skráð) 14.12.2009 kl. 14:13]

Veit reyndar að Einar hefur ekki fyrir sið að svara fyrirspurnum, sem koma í kommentunum, en það gerir það þá bara einhver annar af dyggum lesendum síðunnar, sumir þeirra eru nefnilega ansi fróðir og áreiðanlegir heimildarmenn, svo sem eins og Ágúst, Sigurður Þór, svatli ofl. - Þess vegna langar mig að prjóna spurningu aftan við texta Einars. Hann nefnir minni jarðnánd, þ.e. að braut jarðar um sólu sé að fjarlægjast hana. Þetta hefur maður reyndar lesið um áður, en ég leyfði mér að skilja Einar þannig, að aukið magn þeirra lofttegunda, sem valda gróðurhússáhrifum, vinni meira en á móti aukinni fjarlægð sporbaugs jarðar um sólu og nú langar mig að vita hvort það sé réttur skilningur? Sumir stjarnfræðingar a.m.k. hafa talið, að eftir því sem sólin brenni "eldsneyti" sínu með kjarnaklofningi, léttist hún og þar af leiðandi dragi úr aðdráttarafli hennar, ef fávís maður hefur skilið rétt. Einhverntíma sá ég líka sólkerfinu stillt upp skematískt þannig, að sólin var eins og neðst (eða efst, það er ekkert upp og niður í geimnum) en umferðarhringir plánetanna upp frá henni í sístækkandi hringjum (eða ellipsum öllu heldur). Þannig að ef þær eru að fjarlægjast sólu, þá gerist það í tvær áttir í raun. Nú er ég vafalaust að misskilja þetta allt saman, en ég þykist vita að t.d. Ágúst H. Bjarnason hafi svar við þessu.