Tæknilegar mótvægisaðgerðir gegn hlýnun jarðar

Ég læt verða að því að fjalla hér aðeins um athyglisverða umfjöllum Viðskiptablaðsins sl fimmtudag 1. nóvember.

Þar var greint frá hugmynd Norðmannsins Torfinn Johnsen um stórtækar aðgerðir sem ætlaðar eru til þess að auka endurskin eða albedo jarðar. Torfinn hefur um árabil þróað lífræna himnu eða öllu heldur duft sem myndar himnu sem endurkastar sólarljósinu í stað þess að nýtist til upphitunar yfirborðs jarðar og þar með lægstu lög andrúmsloftsins. Himnan er gerð úr lífrænum úrgangi og mælingar sýna að hún gerir það gagn sem til hennar er ætlast t.d. í eyðimörkum í heittempraða beltinu.

Þessi uppfinning Torfinn Johnsen hefur vakið talsverða athygli og það er rétt sem fram kemur í Viðskiptablaðinu að Veðurstofa Noregs hefur skoðað endurskinshimnuna og sjálfur hef ég lesið þá umfjöllun.

Geislunarbúskapur jarðar hefur breyst síðustu aldir í átt til hlýnunar vegna þess að maðurinn hefur brotið land, rutt skógi, byggt borgir og lagt malbik sem drekkur í sig sólarljósið þar sem áður var gróður með hærri endurkastsstuðul. Vissulega hefur þróun í þessa átt verið við lýði í árþúsundir, þó hraðast hafi gengið á síðustu 100-200 árin. Hitaeyjur borga eru vel þekktar og leiðrétta hefur þurft margar af elstu og lengstu hitamælingaröðunum vegna borgamyndunar.

Það sem fær mann engu að síður til þess að efast um að hugmynd Torfinn geti breytt geislunarjafnvægi á heimsvísu er einkum tvennt, þrátt fyrir áhuga Bandaríkjastjórnar sem vissulega getur áorkað ýmsu eins og sagan kennir okkur.

1. Endurskinshimnunni er einkum ætlað að beita á landsvæði þar sem ræktun á sér ekki stað og koma eyðimerkur þar vel til álita, t.d. Sahara. Sandur í eyðimerkum er stöðugt á ferðinni og áhrifamáttur efnisins dvínar því fljótt trúi ég.

2. 2/3 hlutar yfirborðs jarðar eru hafsvæði og ráða þau á endanum miklu um geislunarjafnvægi jarðar. Þó svo að endurskinshimnan mundir virka á víðáttumiklum landsvæðum verðum við að hafa hugfast hvað jörðin er í raun gríðarstór. Þannig er Ísland ekki nema 1/2500 hluti flatarmáls alls norðurhvels jarðar.

Hún var fyndin hugmynd listamannanna suður í Ölpum þegar þeir reyndu að einangra minnkandi jökul frá sólarljósinu í Sviss með plastábreiðu. Ábreiðslan náði þar ekki nema yfir tiltölulega lítið svæði og hafði þar engin áhrif á jafnvægi jökulsins í heild. En það merkilega er að einmitt þarna geta menn í raun beitt tæknilausnum vegna þess að alpajöklar eru í raun agnarsmá fyrirbæri þegar horft er á jörðina í heild sinni.

Flokkur: Veðurfarsbreytingar | 5.11.2007 (breytt 7.9.2009 kl. 17:34) | Facebook

Athugasemdir

Ég hef nú meiri áhyggjur af svona "fikti" í náttúrunni en mörgum öðrum mannanna verkum

Gunnar Th. Gunnarsson, 6.11.2007 kl. 00:09

Takk fyrir þessa færslu. Það er gott að raunsæisraddir heyrast varðandi svoleiðis allsherjar lausnir (technological fix). Ég er þeirrar trúar að amk 80% þeirar orku og ekki síst umfjöllun sem er verið að eyða í svona stórkarlalega lausnir, ættu miklu frekar að eyða í alvöru lausnir.

Stöðugt tal um lausnir sem eiga að gera aðrar aðgerðir nánast óþarfa eru að plata okkur til að biða lengur en ella með að byrja að gera alvöru hlutir.

Það sem augljóst er að byrja á, eru lausnir sem hafa önnur jákvæð áhrif auk þess að minnka útblástur GHL, auka bindingu eða þvíumlíkt.

Góð dæmi eru að stemma stigu við gróðureyðingu, ekki síst koma í veg fyrir að regnskógur sé brenndur, orkusparnaður í iðnaðarferlum, orkusparnaður í húshitun/kælingu ( ekki svo mikilvægur þáttur hérlendis) og orkusparnaður í samgöngum. Orkusparnaður borgar sér oft upp á fremur stuttum tíma, vegna þess að árlegi útgjaldaliðurinn minnki. Lang besti leiðin til að spara orku í samgöngum er að leiðrétta hið óverðskuldaða samkeppnisforskot fjöskyldu-/einkabíla, ekki með því að ýta undir áframhaldandi orkufrekum lausnum og ökutæki sem krefjast 50% af borgarlandinu. Príus og þannig bílar verða aldrei heildarlausnin. Frítt í strætó hefurmiklu fleiri jákvæðir hliðarverkanir og auknar hjólreiðar ekki síst.

Í samgöngum er margt í boði sem er hægt að gera og mun hafa jákvæð áhrif af margvíslegum toga. Með því að verðleggja umferðina, getur maður leiðrétt skekkjur í markaðnum, og fengið betri virkni og nýtingu úr samgöngukerfinu. Heilbrigðar samgöngur eflast, mengun minnkar landnýting batnar, borgarbragurinn sömuleiðis. Heilsuvandinn sem við stöndum frammi fyrir með aukandi hreyfingarleysi og offitu, er metið af sumum að geta orðið eitt af stærri vandamálum OECD. Sumir líkja vandann við gróðurhúsaáhrifunum.. Og hægt er að ráðast gegn þetta par með aðgerðum sem gagnast á báðum sviðum. Tvær flugur í einu höggi ( og gott betur )

Hægt er að lesa um þetta í eftirfarandi skýrslur :

Foresight institute : Tackling obesity has striking similarities with tackling climate change Both need whole societal change with cross governmental action and long term commitment. Many climate change goals would also help prevent obesity, such as measures to reduce traffic congestion, increase cycling or design sustainable communities. Tackling them together would enhance the effectiveness of action. There are also synergies with other policy goals such as increasing social inclusion and narrowing health inequalities since obesitys impact is greatest on the poorest.
Win-Win Emission Reduction Strategies (Victoria Transport Policy Institute ) Smart Transportation Strategies Can Achieve Emission Reduction Targets And Provide Other Important Economic, Social and Environmental Benefits " )