Fyrsta haustlęgšin ķ uppsiglingu

Stundum kemur žaš fyrir aš lęgš sem hingaš kemur um mišjan įgśst meš hvassri austanįtt er kölluš haustlęgš.  Oftast er žaš misskilningur eša oftślkun.  Talsveršur munur er oftast sżnilegur į žessu tvennu.  Lęgšir į Atlantshafinu sķšsumars mį rekja til žess aš hlżr og rakažrunginn loftmassi berst sunnan śr heittempraša beltinu ķ veg fyrir svalara loft sem ķ ešli sķnu er sumarloft fyrir noršlęgar breiddargrįšur.  Žessum lęgšum fylgir oftast mikil vęta og allhvass vindur sem stundum nęr stormstyrk.  Bretar fengu einmitt yfir sig nokkrar slķkar ķ jślķ og įgśst og einhver skipti hefur Žjóšhįtķš ķ Vestmannaeyjum fokiš nįnast į haf śt af völdum slķkra lęgša.

Haustlęgšir hins vegar eru geršar śr haustefni ef svo mį segja.  Lķtill skortur er į hlżju og röku lofti sunnan śr höfum į žessum įrstķma, en um og upp śr höfušdegi (29. įgśst) taka noršurslóšir aš kólna mjög hratt um leiš og sólarhęš lękkar mjög įkvešiš og śtgeislun tekur völdin. Kólnandi loftmassar leita sušur į bóginn ķ veg fyrir žį hlżrri og śr veršur myndun haustlęgšar.  Slķkt er einmitt aš gerast nś, en haustlegt loft berst nś til sušurs śt į Atlantshaf fyrir vestan Gręnland eins og sjį mį į spįkortinu aš nešan og gildir ķ hįdeginu į morgun (7. sept). Lęgšin sem keyrir ķ veg fyrir žetta loft, dżpkar hratt og veršur aš djśpri haustlęgš, meš stormi og mikilli vętu.  Henni er ekki spįš til okkar, en Fęreyingar og Skotar verša einkum fyrir baršinu į henni.

GFS 36t spį, gildir 7.sept kl. 12

 


Berjasprettu mį aš hluta žakka hagstęšu vori

Um žetta leyti sumars (eša hausts eftir žvķ  hverning menn vilja skilgreina) hafa ber yfirleitt nįš fullum žroska og ķ venjulegu įrferši eykst upp frį žessu hęttan į nęturfrostum.  Eins og svo margir ašrir hef ég gaman af žvķ aš tķna ber og ekki sķšur aš velta fyrir mér žeim žįttum sem eru rįšandi fyrir berjasprettuna.  Hitafar alls sumarsins skiptir žar mestu.   Kalda sumariš 1993 kom ég t.d. ķ Reykhólasveitina sķšasta dag įgśstmįnašar.  Nóg var aš berjunum, blįber og ašalblįber hins vegar bęši smį og óžroskuš.  Krękibęr žroskast hins vegar fyrst allra berja eins og kunnugt er og mikiš mį ganga  į ef žau nį žvķ ekki aš verša vel ęt. 

Blįber Blįber og ašalblįber žurfa allt ķ senn, sól, hita og vętu.  Lķkt og meš vķnvišinn sušur ķ Frakklandi žurfa allir žessir žęttir aš fara saman. Ég tók eftir žvķ snemma sumars hvaš grķšarlega mikiš var af blómum eša berjavķsum į blįberjalyngi ķ Borgarfiršinum.  Žar var voriš meš žeim hętti aš fremur vętusamt var og alveg laust viš nęturfrost, sem er frekar óvenjulegt.  Oft held ég aš köld sumarbyrjun nįi aš spilla berjasprettu, en vel mį vera aš žaš eigi sķšur viš um ašalblįber, žvķ lyng žess er helst aš finna žar sem snjór situr langt fram į voriš.  Žess vegna eru ašalblįberin vandfundin į Sušurlandi į mešan žau eru rķkjandi Noršanlands og eins į Vestfjöršum og Austfjöršum.

Žó mišbik sumarsins hafi veriš mjög žurrt um vestanvert landiš, ręttist śr og blįberin tóku śt žroska žegar vętuna gerši ķ įgśst.  Noršanlands žóttu berin smį, eftir sólarlķtiš sumariš, en lķka žar gerši sķšari hluti įgśstmįnašar gęfumuninn eftir aš sunnanžeyrinn tók aš gera vart viš sig.  

Ég hef aldrei séš jafnmikla blįberjamergš į lynginu eins og nś og žakka žaš einkum žvķ aš aldrei gerši nęturfrost eftir aš gróšur fór aš taka viš sér og sķšan hlżindum og mikilli birti.  Ķ deiglendi žar sem sķšur žornaši fyrr ķ sumar eru beri sérlega stór, svo helst minna žau į žessi innfluttu ķ öskjunum frį Kalifornķu sem stundum sjįst hér ķ matvöruverslunum.  


Įratugasveiflur vešurfars (II)

Yfirboršshiti Atlantshafsins fyrir noršan mišbaug viršist sveiflast nokkuš hįttbundiš į nokkurra įratuga fresti. Sżnt hefur veriš fram į aš žessi sveifla hefur įhrif į vešurfar ķ minnst žremur heimsįlfum meš einum eša öšrum hętti eins og fjallaš var lķtillega um ķ sķšustu fęrslu. Sveifla žessi er skammstöfuš AMO (Atlantic Multidecadal Oscillation),  Emil Hannes hefur fjallaš um AMO og tengsl viš hitafar hér į landi. (sjį įgęta umfjöllun hans hér.)

Žegar Atlantshafssveiflan er ķ jįkvęšum fasa lķkt og var frį žvķ um 1930 og fram yfir 1960 er tilhneiging til hitafrįvika ofan mešaltals į stórum svęšum beggja vegna N-Atlantshafsins eins og sjį mį į myndinni hér aš nešan. 

Atlantic Multidecadal OscillationSķšustu įrin hefur fasinn veriš jįkvęšur og hlżindin sem hér hafa klįrlega rķkt frį žvķ um 1996-1997, hlżtur mašur aš tengja viš AMO įšur en nokkuš annaš er skošaš. 

Picture 183hitaferill fyrir meginland Evrópu (5°V-10°A, 35-60°N) skošašur sést aš leitni sķšustu 130 įra eša svo, sżnir nokkra hlżnun. Į bak viš žį žróun mį greinilega sjį žįtt AMO, m.a. žegar hęgir į hlżnun og kólnar heldur um 1970-1980 (tķmakvaršann vantar į lķnuritiš.)    

Įhrif aukinna gróšurhśsaįhrifa flękist fyrir mönnum žegar reynt er aš greina įratugasveiflur vešurfars. Žęr eru aš verulegu ef ekki öllu leyti tengdar hęgfara breytileika ķ ešlisžįttum śthafanna. Vandinn er sį aš heldur eru žęr takmarkašar męlingarnar į hita- og seltustigi śthafanna fyrir 1960 (breyting til batnašar frį  hinu svokallaša alžjóša jaršešlisfręšiįri 1957-1958).  Enn minna er vitaš um lóšsniš, breytingar hafstrauma og slķkum mikilvęgum atrišum fyrir vešurfar jaršar fram aš žeim tķma.  

Ķ einni rannsókn var breytingin frį 1980 til 2004 skošuš sérstaklega žar sem įhrif hękkunar hita į heimsvķsu voru metin og žeim sķšan kastaš śt.  Hękkun yfirboršshita sjįvar fęr žį athyglisvert mynstur eins og sjį mį į nęstu mynd.

 

 

1980-2004 (Lativ et.al, 2006) Į Atlantshafinu fór AMO śr neikvęšum fasa ķ jįkvęšan į žessu tķmabili.  Hlżnun er mikil eša allt aš 2 til 3°C ķ N-Atlantshafi, en fram kemur lęgra gildi śti af Nżfundnalandi.  Žaš og almennt séš hvar og hvernig hlżnar beinir sjónum manna aš Golfstraumnum og varmagjöfinni frį Mexķkóflóa og žį óhjįkvęmilega hita- og seltuhringrįs Atlantshafsins (AMOC).  Talsveršar rannsóknir hafa veriš geršar sķšustu įrin til aš sżna fram į tengsl  AMO og AMOC.  Sennilegt er aš žessir žęttir ž.e. hitafrįvik sjįvar ķ N-Atlantshafinu og varmastreymi noršur į bóginn tengist sterkum böndum og žarf ķ raun alls ekki aš koma į óvart. Žannig į aukinn styrkur ķ hita og seltufęribandinu žįtt ķ jįkvęšum fasa AMO frekar en žaš sé öfugt. Verst hvaš erfitt er męla styrki AMOC eša hita- og seltuhringrįsina.  Žaš flękir sķšan mįliš verulega žegar ein afleišing loftslagsbreytinga vegna aukinna gróšurhśsaįhrifa er įlitin vera sś aš žaš hęgi į hita- og seltuhringrįsinni og žar meš varmastreymi hafsins hingaš noršur eftir.  Slķkt  hefur frekar veriš öfugt fariš sķšari įrin.

Hita- og seltuhringrįs N-AtlantshafsinsĶ nęsta pistli veršur fjallaš ašeins um Kyrrahafssveifluna (PDO) og  vanda žess aš beita loftslagslķkönum af einhverju viti til žess aš spį sęmilega rétt fyrir um žessar sveiflur į įratugakvarša.  


Loftslagsžing WMO - breytileiki į kvarša įratuga

girlŽessa dagana stendur yfir loftslagsžing Alžjóšavešurfręšistofnunarinnar (WMO) ķ Genf.  Žetta er žrišja loftslagsžingiš og hafa tvö hin fyrri veriš stefnumótandi.  Hiš fyrsta, įriš 1979, samžykkti aš koma į fót millirķkjanefndina um loftslagsbreytingar IPCC.  Žingiš sękja fulltrśar af Vešurstofunni og forseti Ķslands mun įvarpa žaš.  Vešurstofan er meš nįnari śtlistun į dagskrįnni hér, (undir śtgįfa og rannsóknir, nešst til hęgri). 

Sjįlfum finnst mér hins vegar įhugaveršust umfjöllunin sem žarna veršur um loftslagssveiflur į įratugakvarša. Hingaš til hefur reynst erfišleikum bundiš aš spį žeim og loftslagslķkön til nęstu 100 įra sneiša aš mestu hjį žeim.  Mikiš til er žaš vegna žess aš skilningur į orsökum žeirra er heldur takmarkašur enn sem komiš er. Žó eru žekkt aš t.d. frįvik ķ yfirboršshita Atlantshafsins į löngum tķma skżra margt

  • Atlantshafiš er žaš stór hluti yfirboršs jaršar aš breytingar yfirboršshitans žar nį aš sveifla mešalhita jaršar.
  • Vešurfar į N-Amerķku og Evrópu mótast mjög af hita Atlantshafsins. 
  • Hafķsmagn į noršurslóšum er lķka a.m.k óbeint hįš Atlantshafshitanum.
  • Sama mį segja um tķšni og styrk fellibylja į Atlantshafinu og ķ Karabķska hafinu.
  • Sķšast skal telja Sahel svęšin sunnan Sahara ķ Afrķku, en langvarandi sumaržurrkar žar eru bein afleišing af kaldara Atlantshafi. 

Picture 182

Į myndinni eru sżndir žrķr śtjafnašir ferlar.  Į žeim nešsta eru frįvik Atlantshafshitans frį žvķ um 1880.  Ferill hitans lķkist ķ öllum ašalatrišum žróun hitafarsins hér į landi į sķšustu öld meš hlżskeišinu sem hófst upp śr 1920 og lauk upp śr 1960 žegar kólnaši og kalt var fram yfir 1990.  Sķšan žį hefur fariš hlżnandi. Shahel sumarrigningar og fellibyljatķšnin fylgir sķšan mjög kalda frįvikinu yfirboršshita Atlantshafsins.

Ég ętla ķ nęstu pistlum į mešan į žinginu ķ Genf stendur fjalla nįnar um vešurfarssveiflur į įratugakvarša og samspil žeirra viš loftslagsbreytingar af mannavöldum. 

 

 


Forvitni ķsbjarnafjölskyldu vakin

isbjoerne_kapmorrisjesup01Žeir uršu heldur skelkašir tveir starfsmenn Dönsku Vešurstofunnar žegar žeir voru sendir nyrst į Gręnland į Kap Morris Jesup til aš endurnżja sjįlfvirku vešurathugunarstöšina sem žar er starfrękt.  Morguninn eftir aš žeim hefši veriš flogiš žarna noršur į sannkallašan heimsenda (83,37°N) tóku žeir eftir žvķ aš birna var mętt meš tvo hśna sķna til aš kanna innihald kassa sem geymdu hina ólķku einingar stöšvarinnar.  Danirnir tveir héldu til ķ skįla og žeir voru óhultir.  Bišu žeir af sér žessa fjölskylduheimsókn daginn žann og einnig žann nęsta. Į endanum komst stöšin upp og mennirnir til sķns heima. Ķsbjarnafjölskyldan gat haldiš įfram snušri sķnu į heimaslóš óįreitt. 

657px-Lincoln_Sea_mapKap Morris Jesup er eins og įšur sagši nyrsti oddi Gręnlands.  Žarna er afar hrjóstrugt eins og gefur aš skilja, en žó ekki alveg gróšurvana eins og sjį mį į myndinni.  Žarna kom heimskautaleišangur Roberts Peary įriš 1900 og heitir eftir fjįrhagslegum velgjöršarmanni Pearys, Morris Ketchum Jesup.  Um tķma var žetta tališ nyrst land veraldar, en 1921 komst danski landkönnušurin Lauge Koch į smįeyju žarna skammt frį sem reyndis vera ķviš noršar.  Sś kallast upp į dönsku Kaffeklubben ö.

Myndin er tekin af Michael Heeris


Haustiš, vešurlagsspį

picture_38_901795.pngSamkvęmt spį um vešurfar žriggja mįnaša, sept-nóv mį gera rįš fyrir žvķ aš fremur milt verši į landinu aš jafnaši žennan tķma.  Heldur rigningarsamt um sunnanvert landiš en śrkoma ekki fjarri mešallagi noršantil.

Vešurlagsspį frį Evrópsku reiknimišstöšinni (ECMWF) er aš žessu sinni óvenju skżr og sjįlfri sér samkvęm.  Spįš er hįžrżstifrįviki yfir Bretlandseyjum og fremur lįgum loftžrżstingi sušur og sušaustur af Hvarfi į Gręnlandi.  Slķk žrżstifrįvik eru įkvešin vķsbending um lęgšagang hér viš land, ekki endilega syrpu djśpra lęgša, en ķ žaš minnsta mun leiš raka loftsins af Atlantshafi liggja nęrri Ķslandi.  Žį rignir vitanlega talsvert og jafnvel mikiš sunnanlands samfara vindįttum į milli SA og SV, en lengst af veršur śrkomulķtiš noršan heiša.  Žaš er žó ekki aš sjį aš žar verši sérlega žurrt, enda er žaš svo žegar lęgšir verša nęrgöngular aš noršanvindur kemur fyrir meš śrkomu einnig noršanlands.  Ef žessi spį gengur eftir veršur um aš ręša ekki ólķkt vešurlag og tvö sķšustu tvö haust.

Ef žessi spį rętist eru žaš góš tķšindi fyrir vatnsaflsvirkjanir ķ landinu eftir frekar snautlegt śrkomusumar.  Žį fyllast öll uppistöšulón af rķkulegum haustrigningum.  Lķkindi frį mešallagi gefa til kynna aš um mišbik Sušurlands séu um 50-70% lķkur į žvķ aš śrkoman gęti oršiš umtalsverš eša ķ efsta fimmtungi allra įra ef žeim er rašaš frį lķtilli til mikillar śrkomu.

Verulegar lķkur eru į žvķ aš hitinn į landinu öllu verši yfir mešallagi tķmabilsins september til nóvember. Ef sušlęgar vindįttir verša algengar į kostnaš noršanįtta žarf heldur ekki slķk įlyktun aš koma į óvart.

Breska vešurstofan gaf śt sķna haustspį ķ gęr.  Ķ henni er stigiš mjög varlega til jaršar eftir bommertu sumarsins, en góšvišrisspį fyrir jśnķ til įgśst gekk engan veginn eftir.  Nś er sagt aš haustmįnuširnir verši ašeins hlżrri en ķ mešallagi į Bretlandseyjum og ķ N-Evrópu en ekkert sé hęgt aš segja um śrkomu. Spį IRI frį Columbia Hįskólanum ķ NY er svipuš og lķtiš sagt, žó lesa megi meira į milli lķnanna.   

Śtlit er fyrir aš fyrsta vika september verši fremur köld og meš rķkjandi N eša NA-įtt.  Žriggja mįnaša vešurlagsspįr gefa til kynna mešalvešurlag og innan žess rśmast talsveršur breytileiki eins og gefur aš skilja. 


Af skoskum snjófyrningum

Cairngorm.8Skosku hįlöndin teygja sig upp ķ 1.000 til 1.300 metra hęš.  Žar er vķša mikil śrkoma į vetrum lķkt og hér, en žrįtt fyrir žaš eru engir eiginlegir jöklar ķ Skotlandi.  Sumrin eru einfaldlega nęgjanlega hlż og ekki sķst löng til žess aš bręša af sér allan vetrarsnjóinn.  Og žó ekki, flest haust lifa af sumarleysingum skaflar hįtt uppi į skuggsęlum stöšum. Sķšasta haust voru žeir 12 talsins skaflarnir sem voru enn til stašar žegar tók aš snjóa į nżjan leik seint ķ október. 9 įriš įšur, en allan snjó tók upp haustiš 2006.  Įriš 2000 taldist gott įr ķ žessu samhengi en žį voru skaflarnir į fimmta tuginn.

Skotar fylgjast meš žessum sköflum sķnum af grķšarmiklum įhuga af žvķ er viršist.  Ķ tķmariti breska vešurfręšifélagsins, Weather birtist löng skżrsla nżlega  um snjóskaflamęlingar sķšasta haust, en žessir leišangrar eru geršir śt frį Edinborg.  Farnar eru nokkrar slķkar męlingarferšir frį žvķ ķ maķ og žar til snjóa tekur į nż um haustiš.    

Žaš er ķ fjalllendi umhverfis tindinn Cairn Gorm (1.245 m) sem žaš er lķklegast aš finna skafla sem halda śt sumariš. 

Garbh_Choire_Mor_8th_August_2008

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Skafl ķ hlķšum Garbh Choire Mor ķ 1.041 metra hęš į Cairn Gorm svęšinu nżtur žess heišurs ķ huga Skota aš vera sį žrautseigasti.  Myndin er tekin 8. įgśst og skaflinn žvķ enn tiltölulega stór mišaš viš žaš sem sķšar kann aš verša ķ lok leysingatķmans.

800px-Observatory_Gully_with_Blair

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Annar žrįlįtur skafl er noršan ķ Ben Navis, hęsta fjalli į Bretlandseyjum (1.344). Žaš er vestar en Cairn Gorm.  Skaflinn hefur nafn, Observatory Gully.  Į myndinn eru helstu snjóskaflafręšingar Skota žeir Iain Cameron og Dr. Blair Fyffe viš męlingar ķ įgśst ķ fyrra. Upplżsingar um afkomu Gully eru tiltękar frį žvķ um 1800 aš vķsu ekki alveg samfelldar framan af.  Allar slķkar samanburšarhęfar athuganir leggja til bita ķ vešurfarssöguna. Vešurstöš er uppi į Ben Nevis.  Žar męlist įrsśrkoma aš jafnaši um 4.300 mm.  Žaš er grķšarlega śrkomusamt og ķ lķkingu viš Mżrdalsjökul og sunnanveršan Vatnajökli žar sem rakt Atlantshafsloftiš į greišan ašgang.

Snjóskaflafręšin er til vitnis um tķšarfariš eins og viš žekkjum mętavel, sem höfum svo gaman aš žvķ aš góna upp ķ Esjuna og önnur fjöll vķša um land um žetta leyti įrsins.  

 

 


Mikiš śrhelli į Seyšisfirši į skömmum tķma

Sólarhringsśrkoma 24.įgśstStundum hef ég gert aš umtalsefni śrkomumęlingar og mikla śrkomuįkefš  sem sjįlfvirku  męlarnir  skrį  nokkuš nįkvęmlega.  Stundum hef ég sagt aš mikil śrkoma sé žegar įkefšin samsvari 5 mm/klst.  Žaš kemur fyrir aš mašur rekist į tölur sem eru hęrri eša yfir 10 mm/klst ķ skśradembum eša samfara skilum žegar mikiš rignir stašbundiš vegna uppstreymis lofts yfir fjöll.

Ķ fyrrinótt uršum viš einmitt vitni aš įkafri śrkomu žegar skil gengu nokkuš hratt til noršvesturs yfir landiš.  Žessu fylgdi austanįtt um austanvert landiš og ekki žarf aš koma į óvart aš einmitt žar var śrkoman mest.

Sólarhringsśrkoman frį kl. 09 til 09 aš morgni reyndist vera 120 mm į Hįnefsstöšum į Seyšisfirši.  Žar eru śrkomumęlingar og męlir tęmdur ķ męliglas aš morgni.  100 mm komu ķ  sjįlfvirka męlinn ķ kaupstašnum. Žetta eru žannig lagaš séš ekki sérlega hįar tölur ķ austfirsku samhengi, ekki fyrr en litiš er til žeirrar stašreyndar aš śrkoman féll öll um nóttina frį žvķ skömmu fyrir mišnętti til um kl. 07.  Į Seyšisfirši mįtti sjį aš śrkomuįkefšin žegar mest var nam tępum 20 mm/klst.  Sem betur fer og įšur en hlķšarnar fóru af staš, gengu skilin hratt yfir aš žessu sinni.   

hras9_72_urkoma_2009082318_12Fķnrišin vešurlķkön nį ansi oft stašbundinni mögnun viš fjöll og fjalllendi.  Ķ žvķ samhengi er fróšlegt aš skoša HRAS spį sem reiknuš er ķ 9 km neti.  Reiknuš spį kl. 18 kvöldiš įšur nįši mögnuninni fyrir austan ansi vel eins og sjį mį į mešfylgjandi korti sem gildir kl. 06. Ljósu blettirnir austanlands gefa til kynna śrkomuįkefš yfir 20 mm į žremur klst.  Žegar śrkomusamantekt landsins alls er skošuš sést aš śrkoma męlist ķ meira męli ķ inni į fjöršum  eystra heldur en į annesjum.  Mun minna rigndi ķ Neskaupsstaš og į Dalatanga, heldur en inni į Seyšisfirši eša į Fįskrśšsfirši svo dęmi séu tekin

Kemur žetta heim og saman viš  reynsluna frį V-Noregi žar sem įhrif žvingašs uppstreymis vegna fjalla eru mest ašeins inni į landinu og sķšur viš minni fjaršanna.

En aušvitaš er žetta breytilegt hér, stundum rignir meira ķ Neskaupsstaš en į Seyšisfirši, en žį viš ašeins ašrar ašstęšur en žegar vindur er į hįaustan.  


Žorskstofninn ķ Barentshafi blómstrar

1173889440000_20070314-077_1172792mRétt eins og viš Ķsland hefur sjįvarhitinn fariš hękkandi ķ Barentshafinu sķšasta įratuginn og rśmlega žaš.  Nś er hiti sjįvar į žessum slóšum um 1,5 til 2°C hęrri en hann var į įrunum frį um 1960-1980, segar sjįvarhiti ķ N-Atlantshafi var almennt séš ķ lęgri kanntinum.

Hrygningarstofn žorsks hefur heldur betur tekiš viš sér, fyrir 10 įrum var hann įlitinn vera um 300 žśs. tonn en fiskifręšingar segja hann nś vera um 1 milljón tonna.  Athugiš aš hér er veriš aš tala um hrygningarstofn ekki veišistofn, hann er mun stęrri.  Ķ Barentshafinu hefur ekki veriš svo stór hrygningarstofn žorsks frį žvķ skömmu eftir seinna strķš !

fig2-1Hęrri sjįvarhiti hefur leitt til aukningar ķ frumframleišslunni sem hefur komiš žorski, żsu, ufsa og sķld sérlega vel ķ Barentshafinu.

Hér viš Ķslandsmiš hefur żsustofninn notiš góšs af markvert hęrri sjįvarhita frį 1996 og sama mį segja um ufsa.  Žorskstofninn nęr hins vegar lķtt aš braggast og nżlišun flest įrin veriš léleg.  Er žar annaš uppi į teningnum var hér žegar sjórinn tók aš  hlżna hér į įrunum eftir 1920, en žį stękkaši žorskstofninn hröšum skrefum og risaįrgangar klöktust śt.  Ęti virtist um allan sjó į sama tķma og žorskurinn virtist žrķfast vel.  Hafa ber ķ huga aš į žessum tķma var ekki veidd lošna, heldur ekki rękja ķ neinum męli og Noršmönnum hafši nęstum žvķ tekist aš śtrżma stórhvelastofnum į Ķslandsmišum žegar veišar voru bannašar 1915. 

Žrįtt fyrir žaš stingur žaš mjög ķ augu og žarfnast haldbęrra skżringa, hvers vegna žorskstofninn hér viš land skuli ekki nś njóta góšs af batnandi įrferši į sama hįtt og stofninn ķ Barentshafi ? Vart er hęgt aš kenna veišiįlagi um en veišin hefur veriš hófleg sķšustu įrin mišaš viš stofnmat.  Sumir hafa bent į aš aldurssamsetning stofnsins sé óhagstęš fyrir vel heppnaša hrygningu.  Žaš mį vel vera, en žį spyr mašur sig jafnframt aš žvķ hvernig ķ ósköpunum gat žaš gerst aš hrygningarstofninn ķ Barentshafi sem var oršinn heldur smįr nįši aš vaxa um 300% į einum įratug ?  Og getur žaš sama gerst hér ?


Bill nįlgast Nżfundnaland

24. įg 2009 kl. 06two_atlNś aš kvöld sunnudags segir fellibyljamišstöš NOAA Bill vera aš missa einkenni hitabeltislęgšar. Enda hefur Bill veriš aš berast yfir kaldari sjó undan noršausturströnd Bandarķkjanna.  Žrżstingur ķ mišju er nś um 970hPa og stefnir Bill eša žaš sem eftir er af honum į sušausturodda Nżfundnalands.  Fellibyljir sem žannig tapa orku sinni viš žaš aš berast yfir kaldari sjó geta žó haldiš ķ nokkur megineinkenni sķn, s.s. hringlögun žrżstilķnanna (ekki sporöskjulaga eins og gjarnan ķ lęgšunum) og  žar sem loftiš er uppruniš yfir hitabeltinu og mjög rakt ķ žokkabót fylgir dvķnandi fellibyljum eša hitabeltislęgšum mikil rigning. 

Žannig er spįš verulegri śrkomu į Nżfundnalandi ķ nótt og öldugangi į sjónum śtifyrir. Kvaršinn į kortinu segir til um 6 klst śrkomumagn.  Nżfundlendingar hafa hins vegar oft séš žaš svartara žegar vešurhęšin er annars vegar og flestu vanir ķ žeim efnum.

560px-Acadia_national_park_mapEn žaš var einmitt sjógangur sem grandaši (lķklega) žremur Bandarķkjamönnum fyrr ķ dag.  New York Times sagši fyrir skemmstu frį žvķ aš hópur fólks hefši komiš sér fyrir į klettóttri strönd ķ Mainfylki til aš finna og sjį įhrif fellibylsins śtifyrir.  Hamfaratśrismi er žessi tegund feršamennsku oft kölluš, ž.e. aš komast ķ nįvķgi viš nįttśruhamfarir og skynja kraftinn og hęttuna.  Žetta var sem sagt  ķ Acadia žjóšgaršinum žar sem fólk hafši fengiš sér sunnudagsbķltśr śt į klettótta ströndina žegar alda skyndilega hreif meš sér fimm manns.  Blašiš segir aš tveimur hefši strax veriš bjargaš en žriggja vęri saknaš. 

Eftirį er alltaf hęgt aš saka fólk um fķfldirfsku og vitanlega bżšur žaš hęttunni heim aš safnast śti į bjargbrśn og svo aš segja bķša eftir aš kraftmiklar öldur fellibylsins  skelli į ströndinni.

VišbótFrétt mbl.is 24 kl.0935. "Sjö įra gömul stślka lést eftir aš hafa lent ķ risaöldu ķ Atlantshafinu viš strendur Maine ķ gęr. Flestar strendur į leiš Bill yfir Bandarķkin um helgina voru lokašar en stślkan sem lést var į ströndinni ķ žjóšgarši žar sem fjöldi fólks hafši komiš saman til žess aš fylgjast meš för Bills. Auk stślkunnar lentu tvęr ašrar manneskjur ķ öldunni, tólf įra gömul stślka og karlmašur, en žeim tókst aš bjarga. Einhverjir slösušust ķ garšinum žar sem grjóti og öllu lauslegu rigndi yfir fólk ķ vindhvišunum."

 

 


« Fyrri sķša | Nęsta sķša »

Höfundur

Einar Sveinbjörnsson
Einar Sveinbjörnsson
Veðurfræðingur og veðurdellukall. Á þessari síðu verður aðeins fjallað um veður frá ýmsum sjónarhornum.

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (5.7.): 5
  • Sl. sólarhring: 9
  • Sl. viku: 39
  • Frį upphafi: 1790840

Annaš

  • Innlit ķ dag: 5
  • Innlit sl. viku: 35
  • Gestir ķ dag: 5
  • IP-tölur ķ dag: 5

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband